ጥዕና ኣእምሮ

ጥዕና ኣእምሮ ማለት ዝኾነ ዓይነት ሕማም ኣእምሮ ዘይምህላው ጥራይ ኣይኮነን። ጥዕና ኣእምሮ ዓቕምና እንርድኣሉ ኣገባብ እዩ፣ ከምኡ’ውን ንጸቕጥታት ንቡር ህይወት እንጻወረሉ ኣገባብ እዩ። ንኣገባብ ኣተሓሳስባና፡ ከመይ ይስምዓና፡ ከመይ ጌርና ከም እንዋሳእን ንውሳኔታት ህይወት ብኸመይ ከም እንውስንን ይጸልዎ።
ጥዕና ኣእምሮ ኣገዳሲ ኣካል ጥዕና ስለዝኾነ ባህርያዊ ሰብኣዊ መሰል እዩ፣ ምኽንያቱ ሕማም ኣእምሮ ብሓፈሻ 14% ካብ ዓለማዊ ጾር ሕማማት ይሕዝ። ብደረጃ ዓለም ዝበዝሑ ሕማማት ኣእምሮ፡ ጭንቀት፡ ጭንቀት፡ ምቅይያር ስሚዒት፡ ድሕሪ ስንባደ ዝመጽእ ጸቕጢ፡ ዕብዳን፡ ምጥቃም ሓሽሽን ካልኦትን እዮም።

• ገለ ናይ ኣእምሮ ጸገማት ንገለ ተላባዕትን ዘይተመሓላለፉን ሕማማት ጥዕና ናይ ምልካፍ ሓደጋታት ኣብ ምውሳኽ ተራ ኣለዎም።
• ብኻልእ ወገን ድማ ገለ ኩነታት ጥዕና ንገለ ናይ ኣእምሮ ጸገማት እውን ናይ ምምዕባል ሓደጋ ክውስኹ ይኽእሉ።

• ጸለመ ማለት ካልኦት ሰባት ንሓደ ሰብ ብሰንኪ ናይ ገዛእ ርእሱ ባህርያት ወይ ዝተፈላለየ ባህርያት ስብእና ብኸመይ ብኣሉታዊ መንገዲ ይርእይዎ ማለት እዩ።
• እቲ ዘሕዝን ግን ብሕማም ኣእምሮን ሕማም ኣእምሮን ዝሳቐዩ ሰባት ምጽላም ልሙድ ኮይኑ፡ እዚ ድማ ነቲ ብዝኾነ ናይ ኣእምሮ ጥዕና ወይ ስነ-ኣእምሮኣዊ ኩነታት ዝሳቐ ሰብ ስቓዩን ሓሳባቱን ንኻልኦት ንምክፋል ዘለዎ ድልውነት ክጸልዎ ይኽእል እዩ፡ እዚ ድማ ኣብ ናቱ ምድንጓይ ከስዕብ ይኽእል። ነቲ ጉዳይ ንምግጣም ካብ ካልኦት ደገፍ ምሕታት። ስለዚ ኣብ ሕማማት ኣእምሮን ስነ-ኣእምሮን ንቕሓት ንምዕባይ ዝግበር ጻዕርታት ጸለመ ንምምካት ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ።

• ጥዕና ኣእምሮን ደገፍን ብፍሉያት ሰባት (ናይ ስነ-ኣእምሮ ሓካይም ወይ ስነ-ኣእምሮኣውያን) ጥራይ ዘይኮነስ ኩሉ ሰብ ኣብ ስነ-ኣእምሮኣዊ ደገፍ ተራ ክህልዎ ይኽእል እዩ፣ እንተላይ እቲ ሰብ ንባዕሉ ብገለ ናይ ምጽዋር ኣገባባት።
• ናይ ምጽዋር ኣገባባት ብዙሓት ንጥፈታትን ሜላታትን ከም ቀስ ዝበለ ምስትንፋስ፡ ኣስተንትኖ፡ ቀሊል ምንቅስቓስን ካልእ ንውጥረት ከቃልሉ፡ ስምዒት ርእሰ-ምትእምማንን ርእሰ-ምትእምማንን ክውስኹ ዝኽእሉ ንጥፈታትን የጠቓልል።
• መሰረታዊ ስነ-ኣእምሮኣዊ ደገፍ ብኣባላት ስድራቤት፡ ኣዕሩኽን ማሕበረሰባትን ይወሃብ።
• ድሕሪኡ ዝለዓለ ደረጃ ደገፍ ይመጽእ፣ እዚ ድማ ስነ-ኣእምሮኣዊ ማሕበራዊ ደገፍ ይበሃል።
ኣብነታት ናይዚ ደገፍ፡ ናይ ምኽርን ትምህርትን ክፍለ ግዜታት፡ ኣወንታዊ ኣተዓባብያ ቆልዑ፡ ናይ ደገፍ ጉጅለታት፡ ሜላታት ምሕደራ ጸቕጥን ጭንቀትን፡ ከምኡ’ውን ካልኦት ብመምህራን፡ መራሕቲ ማሕበረሰብ፡ ሓካይም ስድራቤት፡ ማሕበራዊ ሰራሕተኛታትን ካልኦት እኹል ስልጠና ዝወሰዱን ዝቐርቡ ሜላታት እዮም።
• ቀጺሉ ድማ ካብ ናይ ስነ-ኣእምሮ ሓካይምን ስነ-ኣእምሮኣውያንን ዝመጹ ክኢላታት ተራ ይመጽእ፡ ኣድላዪ እንተኾይኑ ከም ስነ-ኣእምሮኣዊ ሕክምናን ፍወሳ መድሃኒትን ዝኣመሰሉ ምዕቡል ደረጃ ኣገልግሎታት ምሃብ።

ጸገማት ጥዕና ኣእምሮ ብዙሕ ዝተፈላለየ ምልክታትን ምልክታትን ኣለዎ። እቲ ብዓብላልነት ዝረአ ሕማም ኣእምሮ ኣብ ዝስዕብ ዝተመስረተ እዩ፦ ጭንቀትን ጸቕጥን፤ ብፍላይ ምስ ምኽሳት ቅድሚ ሕጂ ድሕሪ ስንባደ ዝመጽእ ጸቕጢ ጸገም ወይ (PTSD) ዝበሃሉ ስንባደታት፡ ጭንቀት፡ ምቅይያር ስሚዒትን መጥቃዕቲ ስንባደን ዝተኣሳሰር።

ካብዞም ዝስዕቡ ምልክታት ዝኾነ ይኹን እንተተራእዩ ሓገዝ ድለዩ፤

• ህሉው ስሚዒተይ ንህይወተይ ብንቡር ከይፍጽም ይኽልክለኒ።
• ነቶም ዝነብረሎም ወይ ዝሰርሖም ሰባት ብኣሉታ ዝጸልዎም ዘለኹ ኮይኑ ይስምዓኒ።
• ናይ ስሚዒተይ ለውጢ ካብ ዝቕጽል ሓያሎ ሰሙናት ኮይኑ ኣሎ።
• ንነብሰይ ክጎድእ ወይ ንኻልኦት ክጎድእ ሓሳብ ኣለኒ።
• ኣብ ስራሕ፡ ወይ ዕዮ ገዛ እናሰራሕኩ፡ ካብቲ ልሙድ ንላዕሊ ድኻም ይስምዓኒ፡ ወይ ዘይተለምደ ጌጋታት እገብር።
• ኣብዚ ዳሕረዋይ ግዜ ንነብሰይ ክነጽላ እየ ዝመርጽ።

ሕክምና ብመድሃኒት ኣካል ናይቲ ውጥን ሕክምና ክኸውን ይኽእል። እቲ ሓኪም ኣብ ዝተወሰነ ደረጃ ሕክምና ከም ዘየድሊ ክውስን ይኽእል እዩ፣ ንዝተወሰነ ግዜ ድማ ንዘይጸንሕ ግዜ ይግለጽ፣ ኣብ መብዛሕትኡ እዋን።

መብዛሕትኦም ናይ ስነ-ኣእምሮ መድሃኒታት ናብ ወልፊ ዘብጽሑ ኣይኮኑን፣ እቲ ዝተኣዘዘ ሕክምና ብመሰረት መምርሒታት ናይቲ ዝከታተል ሓኪምን ብጽሑፍ ዝተጻሕፈ መጠንን እንተተቐቢሉን ደው እንተ ኢሉን ድማ እዚ ንዝኾነ ወልፊ ወይ ሕክምናዊ ምልክታት ክረአ ዝኽእል ተኽእሎ ይንክዮ።

እወ፡ እቲ ልሙድ መዓልታዊ ንጥፈት ምግባር ማለት ስነ-ኣእምሮኣዊ ጸገም የለን ማለት ኣይኮነን፡ ምኽንያቱ እቲ ስነ-ኣእምሮኣዊ ጸገም መብዛሕትኡ ግዜ ናብ ሓቢርካ ክትነብር ዘይምኽኣል ስለዘይመርሕ። ከምኡ’ውን ንሕማም ኣእምሮ ንምፍዋስን ንምርዳእን ብኣግኡ ደገፍ ምሕታት ኣዝዩ ዝሓሸ እዩ።

ጥዕና ኣእምሮና ከም ቅንጦት ዘይኮነስ ከም ኣድላይነት እዩ ዝቑጸር። ስነ-ኣእምሮኣዊ ምርግጋእና ወሳኒ ኮይኑ፡ ንኣካላዊ ጥዕናና ይሕግዝ፡ ኣፍራይነትና የመሓይሽን ዝያዳ ሕጉሳት ይገብረናን እዩ።
ንኣእምሮኣዊ ጥዕናና ክንከናኸኖ ይግባእ፦ ኣካላዊ ጥዕናና ብምሕብሓብ፡ እኹል ድቃስ ምርካብ፡ ኣዘውቲርና ኣካላዊ ምንቅስቓስ ብምግባር (ንእግሪ ምጉዓዝ ሓዊስካ)፡ ኣብ ዝተፈላለየ ንጥፈታት ምውፋር (ገለ መሻርኽቲ UNHCRን ማሕበረሰባዊ ማእከላትን ንነብስኻን ንስድራኻን ኣብ ዝተፈላለየ ንምሕዋስ ዕድል ይህቡ ስራሕቲ).

ስነ-ኣእምሮኣዊ ጸገማት ኣዝዩ ልሙድ ኮይኑ፡ ኣብ ኩላትና ኣብ ኩሉ ኩነታትን ዕድመን ይመጸና እዩ።
ስነ-ኣእምሮኣዊ ጸገም ምህላው ነውሪ ኣይኮነን። ካብ መርበብ ሓበሬታኻን ናይ ቀረባ ኣዕሩኽትኻን፡ ካብ ማሕበረሰብካ፡ ካብ ማሕበራት፡ ተበግሶታትን ትካላትን ሰብኣዊ ሰራሕተኛታት፡ ወይ ወሃብቲ ክንክን ጥዕና ኣእምሮ፡ በቲ ቅደም ተኸተል ደገፍ ድለ።

• ኣብ ካይሮ ዝረከብ ትካል ስነኣእምራውን ማሕበራውን ኣገልግሎትን ስልጠናን (PSTIC)

(ካይሮን እስክንድርያን)

PSTIC ዝሰልጠነ ጉጅለ ስነ-ኣእምሮኣዊ ማሕበራዊ ሰራሕተኛታት ኣለዉዎ፣ ንሳቶም ድማ ማሕበረሰባውን ገዛን ስነ-ኣእምሮኣዊ ማሕበራዊ ደገፍ፣ ምሕደራ ጉዳይ፣ ምፍታሕ ጸገማት፣ ምኽሪ፣ ምክፋል ሓበሬታ፣ ሪፈራል፣ ምላሽ ህጹጽ ቅልውላው፣ ከምኡ’ውን ኣገልግሎት ትርጉም ይህቡ።

01127777005

• ካሪታስ ግብጺ

(6 ጥቅምቲ / ከተማ ናስር / ከተማ ጀርዲን)

0227961441 / 0227961771 / 0227949203 ብስልኪ ቁጽሪ 0227961771 / 0227949203

(ኣሌክሳንደርያ) ጣብያ ራምል – ዓጋሚ – (ዳሚየታ) – (ማንሱራ) – (ማርሳ ማትሩህ)

01207726477 – 01103928852 – 01103013793 ስልኪ ቁጽሪ 01203013793

ብፍሉያት ሓካይም ስነ-ኣእምሮ ዝካየዳ ክሊኒካት ጥዕና ኣእምሮ

* (ምኽርታት – ስነ-ኣእምሮኣዊ ሕክምናዊ መደባት – ምክትታል)

* ዝተኣዘዙ መድሃኒታት ምሃብ

• ንህጻናት ኣድሕን

(ካይሮን እስክንድርያን)

ብመንገዲ እቲ ንህጹጽ ኣገልግሎት፡ ሪፈራልን ምሕዛዝን ኣብ ሓፈሻዊ ሆስፒታላትን ሆስፒታላት ጥዕና ኣእምሮን 24/7 ጻውዒታትኩም ዝቕበል።
01280770146
01280769456
01064833320

• ትካል ዶብ ዘይብሎም ሓካይም (MSF)

ካይሮ (ማዓዲ)

ፍሉይ ኣገልግሎት ጥዕና ኣእምሮን ስነ-ኣእምሮኣዊ ማሕበራዊ ደገፍን ነቶም ካብ ጾታውን ጾታውን ዓመጽ ዝደሓኑ ሰባት

01117083502

ህዝባዊ ማእከላትን ሆስፒታላትን ኣብ ኩለን ኣውራጃታት ተዘርጊሐን ኣለዋ።

ዝርዝር ኣገልግሎታት፡ ስንባደ፡ ኣብ ሕክምና ዝርከብ፡ ናይ ደገ ሕሙማት፡ መድሃኒት፡ ናይ ደገፍ ጉጅለታት፡ ህጹጽ ኣገልግሎታትን ምኽርን

ዋና ጸሓፊት መስመር ቴሌፎን 16328

ስልኪ 08008880700
ወይ 0220816831

ኣብ ሕክምና ስነ-ኣእምሮ ዝነጥፋ ሆስፒታላት፤

• ካይሮ፡ ሆስፒታል ኣባስያ፡ ሆስፒታል ሄልዋን፡ ሆስፒታል ካንካ
• እስክንድርያ፡ ሆስፒታል ማኣሙራ፡ ሆስፒታል ኣባስ ሄልሚ
• ምምሕዳር ደልታን ቃናልን፡ ሆስፒታል ቤንሃ፡ ሆስፒታል ዳሚየታ፡ ሆስፒታል መንሱራ፡ ሆስፒታል ፖርት ስዒድ

ኣሃዱታት ጥዕና፤

• ካይሮ (ሻብዓይ – ሃጋና – ሰቅር ቁረይሽ – ማዓዲ ኣል-ኩባሪ)
• ጊዛ (ታልበያ – ኦምራንያ – ካፍር ናስር – ምጽዋት ዑቕባ – ምዕራባዊ መዕርፎ ነፈርቲ – ዛይድ – ሻድሻይ – ሆሳሪ)
• ኣብ ቀረባ ኣብ ዝርከብ ክሊኒክ ኣገልግሎት ጥዕና ኣእምሮን ስነ-ኣእምሮኣዊ ማሕበራዊ ደገፍን ምሕታት

ህዝባዊ ሆስፒታላት፤

ሆስፒታል ኣሕመድ ማሄር፡ ሆስፒታል ኣል ሳሕል፡ ሓፈሻዊ ሆስፒታል ዛይድ፡ ሆስፒታል ኡም ኣልመስርየን፡ ኢንስቲትዩት ስርዓተ ነርቭ

ዩኒቨርሲቲ ሆስፒታላት፤

ሆስፒታል ዩኒቨርሲቲ ዓይን ሻምስ፡ ሆስፒታል ከስር ኣል-ዓይኒ፡ ሆስፒታል ዩኒቨርሲቲ ኣሌክሳንድርያ፡ ሆስፒታል ዩኒቨርሲቲ መንሱራ