Rechten en plichten van asielzoekers (aanvragers van internationale bescherming)
Als aanvrager van internationale bescherming in België hebt u altijd de volgende rechten en plichten:
- U hebt het recht om informatie te ontvangen over uw aanvraag en over uw rechten en plichten in een taal die u begrijpt.
- U hebt recht op basisvoorzieningen, waaronder onderdak, voedsel, juridische, medische en psychosociale bijstand.
- U bent verplicht ten volle met de Belgische overheid mee te werken.
- U moet de Belgische wet naleven.
Zodra u zich als aanvrager van een internationale procedure hebt geregistreerd, hebt u bepaalde rechten en plichten:
- U mag legaal in België blijven tot er een definitieve beslissing is over uw aanvraag.
- De Belgische overheid zal u (kosteloos) een plaats toewijzen in een opvangcentrum, dat u niet kunt kiezen. U bent niet verplicht op de toegewezen opvangplaats te blijven en u mag zich vrij bewegen binnen België. U mag echter NIET naar een ander land reizen. Na een verblijf van 4 maanden in een collectief opvangcentrum mag u een individuele woning vragen.
- Aanvragers van internationale bescherming hebben NIET onmiddellijk het recht om in België te werken. Verzoekers om internationale bescherming kunnen het recht om in België te werken pas krijgen vanaf 4 maanden nadat ze hun verzoek om internationale bescherming hebben ingediend.
- U kunt toegang krijgen tot de eerstelijnsgezondheidszorg, maar voor een aantal geavanceerde diensten kan het zijn dat u een minimale vergoeding moet betalen.
- U hebt recht op een dagelijks vast bedrag aan zakgeld.
- Kinderen tussen 6 en 18 jaar zijn verplicht naar school te gaan.
- U moet de Dienst Vreemdelingenzaken en het CGVS op de hoogte brengen van elke adreswijziging.
Rechten en plichten van erkende vluchtelingen en/of mensen die subsidiare bescherming genieten
Het toekennen van de vluchtelingenstatus of de subsidiaire beschermingsstatus in België brengt dezelfde rechten en plichten met zich mee als voor Belgische staatsburgers.
Als u problemen ondervindt met betrekking tot uw rechten en plichten, raadpleeg dan een advocaat of een juridische dienst. U kunt ook met uw gemeente contact opnemen voor vragen over het verkrijgen van de Belgische nationaliteit en identiteitsdocumenten, of met uw plaatselijk OCMW over sociale kwesties (inburgering, enz.) of inkomenssteun. De Dienst Vreemdelingenzaken kan u adviseren over visa, verblijfsvergunningen en gezinshereniging.
Als u het vluchtelingenstatuut krijgt in België:
- Moet u de Belgische wet naleven. Als u misdrijven pleegt, riskeert u uw vluchtelingenstatuut te verliezen.
- U hebt het recht om voor een periode van vijf jaar in België te verblijven. Na vijf jaar hebt u recht op een vaste verblijfplaats.
- U hebt het recht om in België te werken.
- U hebt recht op dezelfde sociale-zekerheidsvoordelen als Belgische onderdanen.
- U mag naar het buitenland reizen met het reisdocument dat aan erkende vluchtelingen wordt verstrekt. Let op: als u naar uw land van herkomst reist, riskeert u uw vluchtelingenstatus te verliezen.
- U mag gezinshereniging aanvragen.
- U hebt het recht om de Belgische nationaliteit te krijgen. Neem contact op met uw gemeente voor meer informatie.
- Uw vluchtelingenstatus laat u niet toe contact te hebben met de autoriteiten (inclusief de ambassade) van uw land van herkomst. Daarom hebt u het recht om aan het CGVS (Helpdesk Erkende Vluchtelingen en Staatlozen) documenten te vragen die u niet meer kunt krijgen van de autoriteiten van uw land van herkomst (bv. getuigschrift van geboorte, huwelijk indien beide echtgenoten in België zijn, echtscheiding, weduwschap; vluchtelingenattesten, getuigschrift van afstand van de vluchtelingenstatus). Meer informatie over het contacteren van de Helpdesk is hier vinden.
Als u de subsidiaire beschermingsstatus in België krijgt:
- Moet u de Belgische wet naleven. Als u misdrijven pleegt, riskeert u uw beschermingsstatus te verliezen.
- U zult een verblijfsvergunning krijgen die een jaar geldig is. Na één jaar kan de vergunning nog eens voor twee jaar worden verlengd en daarna voor nog eens twee jaar. Na vijf jaar, te rekenen vanaf de datum van de indiening van uw verzoek om internationale bescherming, hebt u recht op een permanent verblijf.
- U hebt het recht om in België te werken.
- U hebt recht op dezelfde sociale-zekerheidsvoordelen als Belgische onderdanen.
- U mag naar het buitenland reizen als u in het bezit bent van een geldig paspoort en de vereiste visa voor de landen die u wilt bezoeken. Als u geen paspoort kunt krijgen, moet u een speciaal reisdocument aanvragen bij de gemeente waar u bent ingeschreven. Let op: als u naar uw land van herkomst reist, riskeert u uw subsidiaire beschermingsstatus te verliezen.
- U mag gezinshereniging aanvragen.
- U hebt het recht om de Belgische nationaliteit te verkrijgen door middel van een nationaliteitsverklaring of door naturalisatie, maar alleen wanneer u een verblijfsvergunning van onbeperkte duur in België hebt.
Twee regelmatig bijgewerkte brochures over de rechten van erkende vluchtelingen en mensen die subsidiaire bescherming genieten vindt u hier (onderaan de pagina).