İstihdama Erişim

Evet. Eğer mülteci veya ikincil koruma faydalanıcısı olarak geçerli bir ikamet izniniz varsa, Yunan vatandaşları ile aynı şartlar altında aşağıdaki haklarınız bulunmaktadır:

• maaşlı çalışma,
• hizmet veya iş akdi yapma,
• bağımsız bir ekonomik faaliyette bulunma.

Aile üyeleriniz, geçerli bir ikamet izni aldıktan sonra sizinle aynı haklara sahip olur.

Yasal olarak çalışabilmek için geçerli bir ikamet iznine sahip olmanız gerektiğini unutmayın. Bu nedenle, ikamet izninizi süresi dolmadan yenilemeniz gerekmektedir.

Hayır. “Çalışma izni” daha önce Yunanistan’daki mülteciler için ön şarttı. Bu şart, 4375/2016 sayılı kanun uyarınca (madde 69) yürürlükten kaldırılmıştır.

İşverenlerin ve muhasebecilerin daima tüm yasal gelişmelerden haberdar olmayabilecekleri unutulmamalıdır. Durumunuzu işverenlerle ve muhasebecilerle görüşürken, yukarıda belirtildiği üzere, yasanın ilgili bölümlerini açıklamanız veya bulunduğunuz yerdeki bir STK’dan yardım istemeniz gerekebilir.

Yasal olarak çalışmak için vergi numaranız (AFM) ve sosyal güvenlik numaranız (AMKA) olmalıdır.

Yunanistan’da bir Vergi Sicil Numarası almak için  en yakındaki DOİ’ye (Vergi Dairesi) gitmelisiniz. Size en yakın DOİ’yi burdan bulabilirsiniz https://www.aade.gr/eyretirio-horikis-armodiotitas-ton-doy.(Bu bağlantıdaki bilgiler Yunancadır).

DOİ’de sizden aşağıdaki belgeleri sunmanız istenecektir:

• Doldurulmuş bir M1 formu. M1 formları DOİ’lerde sunulmaktadır aynı zamanda elektronik olarak burda da bulabilirsiniz https://www.aade.gr/sites/default/files/2017-01/M1.pdf

• Oturma izninizin aslı ve bir kopyası,

• İkametinizi kanıtlayan bir belge ( kira kontratı/ kendi adınıza DEİ veya EYDAP faturası vs sunarak ), eğer oturma izniniz geçerli adresinizi belirtmiyorsa.

Kamu kurumlarında yapacağınız tüm işlemlerde, ev veya daire kiralamak ya da satın almak, bir araba veya bir motosiklet satın almak için AFM gereklidir, genel olarak hizmet sağlayıcılarla yapacağınız tüm işlemlerde vergi numaranızı kullanmanız gerekmektedir.

İkamet ettiğiniz yer ikamet izninizde belirtilenden farklıysa veya ikamet izninizde adresiniz bulunmuyorsa, İltica Dairesine adres beyanı başvurusunda bulunarak alacağınız belgeyi vergi dairesine sunabilirsiniz.

“İKAMET İZNİNİN DÜZENLENMESİNİ BEKLİYOR” damgasını taşıyan bir sığınmacı kartınız varsa, adresinizin kartta belirtilmesi önemlidir. Aksi takdirde, yukarıda açıklandığı şekilde İltica Dairesi tarafından düzenlenmiş bir belge alabilirsiniz. İkamet izninizi aldıktan sonra kişisel bilgilerinizi güncellemek üzere tekrar vergi dairesine gitmeniz gerekir. Bilgi güncelleme konusunda detaylı bilgi aşağıda bulunmaktadır.

Bir STK veya başka bir kuruma (belediye gibi) ait bir “açık barınma merkezi”, alan, apartman veya kabul merkezinde yaşıyorsanız, merkezin idaresinden sorumlu kurumdan adresinizi gösterir bir belge talep edebilirsiniz.

Bir Yunan vatandaşı, göçmen veya mülteci statüsündeki birisi tarafından ağırlanıyorsanız, bu kişiden size ev sahipliği yaptığını belirten resmi ve yazılı bir beyan alarak sunmanız gerekir. Bu beyanda, kişinin vergi numarası ve Vatandaş Hizmet Merkezi (KEP) imza beyannamesi yer almalıdır.  Buna ek olarak, adreste ev sahibi veya kiracı olduklarına dair, kira kontratı, taşınmaz tapusu veya elektrik / su / doğalgaz faturası gibi bir belgeye ihtiyacınız olacaktır.

Yunanistan’da yasal olarak çalışabilmek için bir Sosyal Güvenlik Numaranız (AMKA) olmalıdır. Sosyal Güvenlik Numaranız olmadan sigorta yaptıramaz, iş kazası, doğum, hastalık, maluliyet, işsizlik ve aile sorumlulukları gibi Sosyal Güvenlik hükümlerinden faydalanamazsınız.

AMKA, çalışma ve emekli aylığı haklarınızı güvence altına alır ve ayrıca hastane ve ilaçlara erişiminizi kolaylaştırır. AMKA hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz. Bağlantıdaki bilgiler Yunancadır.

AMKA edinmek için Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı herhangi bir AMKA ofisine veya Vatandaş Hizmet Merkezine (KEP-ΚΕΠ) başvuruda bulunabilirsiniz. Bağlantılardaki bilgiler Yunancadır.

Başvurunuzu yaparken geçerli “ikamet izninizi” ve ikamet adresinizi gösterir bir belge ibraz etmeniz gerekmektedir.

AMKA’ya başvuru sürecinde kişiden kişiye farklılıklar yaşanabileceğini unutmayın. Bazı yerlerde AMKA, mültecilere hızlı bir şekilde verilirken diğer yerlerde yetkililer ilave belgeler talep edebilmektedir. Sorun yaşamanız durumunda bölgenizdeki bir STK’dan yardım talebinde bulunabilirsiniz.

Yunanistan yasalarına göre mülteciler, Yunan vatandaşları ile aynı çalışma ve sigorta haklarına sahiptirler. Bunlar; temel ücret, aile yardımı, çalışma saatleri, fazla mesai, yıllık izin, asgari çalışma yaşı, çıraklık ve eğitim, iş kazası, doğum, hastalık, işsizlik ve emekli aylığıdır.

Bazen, belirli iş türleri için özel bir ruhsat ya da ek formaliteler gerekebilir. Örneğin, restoranlar, tavernalar, kafeteryalar gibi hijyenik standartlara uygun olmak zorundaki bir işyerinde çalışabilmek için bir sağlık raporuna ve emniyet tarafından verilen özel bir çalışma iznine sahip olmanız istenir. Konuyla ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz. Bağlantıdaki bilgiler Yunancadır.

AFM’ye (vergi numarası) ilk kaydınız sırasında ve kişisel bilgilerinizde herhangi bir değişiklik olması durumunda, sizden bir başvuru formu doldurmanız istenecektir. Doldurmanız gereken formu Yunanca olarak bulabilirsiniz. Formu Vergi Dairesinin istediği şekilde sunabilmek için yardım istemeniz gerekebilir.

E-posta adresiniz varsa, vergi daireleriyle internet üzerinden işlem yapmanızı sağlayacak online Yunan vergi beyannamesi sistemi “TAXISNET”e kayıt olabilirsiniz. Detaylı bilgiye Yunanca olarak  ulaşabilirsiniz.

Adresinizde değişiklik olursa, yeni ikamet yerinize en yakın vergi dairesine gitmeniz, yeni adresinizi gösteren bir belge sunmanız ve vergi dairesinde kişisel bilgilerinizi güncellemeniz gerekir. TAXISNET’e kaydolduysanız, değişiklikleri internet üzerinden doğrulayabilirsiniz.

Sığınmacı olarak bir vergi numaranız varken mülteci veya ikincil koruma statüsü kazandıysanız, kişisel bilgilerinizi güncellemek, ikamet izninizin numarasını beyan edip bir kopyasını ibraz etmek üzere vergi dairesine gitmeniz gerekir.

Yunanistan’da çalışıyorsanız, bir önceki yıl için yıllık gelir vergisi beyannamesi (dilosi eisodimatos) vermeniz gerekmektedir. Beyannameyi bulunduğunuz yere en yakın vergi dairesine ibraz edebilirsiniz. TAXISNET’e (Yunanistan online vergi beyannamesi sistemi) kayıtlıysanız, vergi makamlarıyla online işlemler yapabilirsiniz. Daha fazla bilgiye Yunanca olarak buradan ulaşabilirsiniz. Yunanca vergi beyannamesi hazırlama sürecinde konuyu bilen birinden yardım almanız gerekebileceği için bu konuda bir Yunan STK’sına veya profesyonel bir muhasebeciye danışabilirsiniz.

Maaş ödemeleriniz için bir banka hesabına ihtiyacınız olabilir. Eğer bir hesabınız yoksa, aşağıdaki belgeleri bir bankaya sunarak banka hesabı açabilirsiniz.

• Geçerli ikamet izninizin aslı ve kopyası,
• İkamet adresinizi gösterir bir belge,
• İşvereniniz tarafından verilen, çalıştığınıza dair bir belge ve iş sözleşmenizin bir kopyası,
• Vergi Numaranızın (AFM) düzenlendiği belgenin bir kopyası,
• Vergi borcu yoktur belgesi (ekkatharistiko eforias) veya Yunanistan’da gelir vergisi beyannamesi vermemiş olduğunuza dair resmi bir belge.

Yunanistan’da banka hesabı açma işlemlerinde kişiden kişiye farklılıklar yaşanabileceğini unutmayın. Bazı bankalar daha fazla kolaylık sağlayabilmektedir. Yunan arkadaşlarınızdan veya bir Yunan STK’sından yardım alabilirsiniz.

İşsizseniz ve iş arıyorsanız, Çalışma Bakanlığının “İşgücü Teşkilatı” olan OAED Siciline kayıt olma hakkınız vardır. Kayıt yaptırdıktan sonra, niteliklerinize ve ilgi alanlarınıza uygun boş bir pozisyon bulunduğu takdirde bir işe yönlendirilmek ve işsizlik bülteni almak gibi OAED hizmetlerinden yararlanabilirsiniz. Özgeçmiş (CV) kaydı, bireysel eylem planı hazırlama, iş ya da mesleki eğitim programlarına katılım fırsatlarından yararlanabilir, danışmanlık hizmetleri alabilirsiniz. Bulunduğunuz yere göre başka hizmetlere de erişebilirsiniz. Daha fazla bilgiye Yunanca olarak buradan ulaşabilirsiniz.

Yunanistan’ın tüm bölgelerinde OAED ofisleri bulunmaktadır. Bölgenizdeki ofisi mahallenizde birine sorarak bulabilir veya ofis listesine Yunanca olarak buradan ulaşabilirsiniz.

İşsizlik bülteni almak için aşağıdaki belgeleri sunmanız gerekmektedir:

• Geçerli ikamet izninizin bir kopyası,
• AMKA numarası,
• Vergi borcu yoktur belgesi (ekkatharistiko eforias) veya Yunanistan’da gelir vergisi beyannamesi vermemiş olduğunuza dair resmi bir belge.
• İkamet adresinizi göstere elektrik / su / doğalgaz faturası veya kira kontratı,

OAED’nin işsiz olduğunuzu tespit etmek için gerekli olduğunu düşündüğü diğer belgeler.

Göç Politikaları Bakanlığının verdiği bilgiye göre, geçerli ikamet izni bulunan uluslararası koruma faydalanıcıları (örneğin mülteci veya ikincil koruma statüsündekiler) iş aramak istemeleri durumunda, işsiz olarak OAED’ye (işsizlerin desteklenmesi ve çalışmaya teşvik edilmesinden sorumlu ulusal makam) kayıt olma hakkına sahiptir. 18 yaşındaki kadın ve erkeklerin yanı sıra örgün eğitime devam etmeyen 15 yaşındaki kız ve erkek çocukları da kayıt yaptırabilmektedir.

OAED’ye kayıt, sunulan mesleki eğitim programlarından, istihdama katılım programlarından, diğer hizmet ve yardımlardan faydalanmak isteyen kişilerin ilgili mevcut kriterleri yerine getirmeleri için bir ön şarttır.

Ülke genelindeki OAED saha ofisleri, yürürlükteki mevzuat uyarınca kayıt prosedürlerini tamamlamak ve kayıtlı bireyleri alabilecekleri hizmetler ve hakları hakkında bilgilendirmekle görevlidir.

İltica Dairesinin üçe katlanmış belgesine (sığınmacı kartı) sahip olan sığınmacılar da OAED’ye kayıt yaptırma hakkına sahiptir.

Daire veya sitelerde ikamet eden kişiler, danışmanlık veren kurumlardan veya doğrudan OAED ofislerinden daha detaylı bilgiye ulaşabilirler.

Aşağıdaki bağlantıdan (Yunanca, İngilizce, Arapça ve Farsça) daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

https://help.unhcr.org/greece/living-in-greece/access-to-employment/

15 yaşında veya üzerindeyseniz, ebeveynlerinizin, ebeveyn sorumluluğunuzu üstlenmiş kişilerin veya yasal vasinizin rızasını almak kaydıyla Yunanistan’da yasal olarak çalışabilirsiniz.

Rızanın bulunmadığı hâllerde, Yunan mahkemeleri isteğiniz üzerine çalışma izninizin düzenlenmesine karar verebilir.

Reşit olmayan bireylerin korunması için özel düzenlemeler mevcuttur. Bununla ilgili daha fazla bilgiyi Yunanca olarak burada bulabilirsiniz.

15 yaşından küçük çocukların istihdamı; reklam, tiyatro veya sinema gibi sanatsal veya ticari faaliyetlerde çalışmak dışında yasak olup sadece belirli koşullar altında mümkündür.

Evet, eğer mülteci ya da ikincil koruma statüsündeyseniz, ticaret ve sanayi şirketleri kurma veya serbest meslek erbabı olarak çalışma hakkınız bulunmaktadır. Her meslek için özel şartlar mevcuttur. Diploma bilgilerinizin Yunanistan’da tanınması gerekebilir ve bunu aşağıdaki kurumlardan birinde yapabilirsiniz.

Ulusal Yeterlilik Akreditasyon ve Mesleki Rehberlik Kurumu (Ε.Ο.P.P.Ε.P.) hakkında daha fazla bilgiye Yunanca olarak buradan ulaşabilirsiniz.

Disiplinlerarası Akademik Unvan ve Bilgilerin Tanınması Kurumu hakkında daha fazla bilgiye Yunanca dilinde buradan ulaşabilirsiniz.

Bir şirket kurmak istiyorsanız, Serbest Meslek Sahipleri Sigorta Birliği (OAEE) ve “Oda”ya ön kayıt yaptırmanız gerekmektedir. Yunanistan’da sanayi ve ticaret, esnaf, KOBİ ve diğer meslek sahipleri için farklı Odalar bulunmaktadır. İlgili odayı burada bulabilirsiniz. Bağlantıda verilen bilgiler Yunancadır.

Son olarak, işyeri açmak için gereken formları Vergi Dairesine sunmanız gerekmektedir.

Bu konuda rehberlik ve danışmanlık hizmetlerine ihtiyaç duyabilirsiniz. OAED ofisinden bir danışman, bir STK, profesyonel bir muhasebeci veya bir avukattan bu yardımı alabilirsiniz.