Πρόσβαση στην Απασχόληση

Ναι. Εάν είστε ένας αναγνωρισμένος πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής προστασίας και έχετε στην κατοχή σας μια έγκυρη άδεια διαμονής, έχετε πρόσβαση υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και για τους Έλληνες πολίτες στην:

• μισθωτή απασχόληση,
• παροχή υπηρεσιών ή εργασία,
• άσκηση ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας.

Τα μέλη της οικογένειάς σας έχουν τα ίδια δικαιώματα με εσάς, αφού λάβουν μια έγκυρη άδεια διαμονής.

Σημειώστε ότι για να μπορείτε να έχετε μια νόμιμη απασχόληση, η άδεια διαμονής σας πρέπει να είναι έγκυρη. Γι’ αυτό το λόγο μην ξεχνάτε να την ανανεώνετε, καθώς έχει ημερομηνία λήξης.

Όχι, δεν χρειάζεστε επιπλέον άδεια εργασίας.

Έχετε κατά νου ότι οι εργοδότες και οι λογιστές δεν είναι πάντα ενήμεροι για τις νομικές εξελίξεις. Ίσως χρειαστεί να διευκρινίσετε, να αναφερθείτε σε συγκεκριμένες λεπτομέρειες του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου ή να ζητήσετε βοήθεια από μια ΜΚΟ στην περιοχή σας για να συζητήσετε την περίπτωσή σας με εργοδότες και λογιστές.

Για να μπορείτε να εργαστείτε νόμιμα, πρέπει να έχετε έναν Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), έναν Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) και έναν Αριθμό Μητρώου Ασφαλισμένου (ΑΜΑ).

Λάβετε υπόψη ότι ανάλογα με το είδος της απασχόλησής σας, ενδέχεται να χρειαστεί να πληροίτε πρόσθετες προϋποθέσεις, ως Έλληνες υπήκοοι. Για παράδειγμα, εάν βρείτε εργασία σε εστιατόριο, θα πρέπει να υποβληθείτε σε ορισμένες ιατρικές εξετάσεις και να σας χορηγηθεί πιστοποιητικό υγείας.

Ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) χορηγείται σε όλους τους ενήλικες από την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης/Υπηρεσία Ασύλου κατά την πλήρη καταγραφή του αιτήματος ασύλου.

Εάν για κάποιο λόγο δεν έχετε λάβει τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου από την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης/Υπηρεσία Ασύλου, πρέπει να κλείσετε ραντεβού με την εφορία και να συμπληρώσετε μια ηλεκτρονική αίτηση. Αρχικά, πρέπει να συμπληρώσετε την ηλεκτρονική αίτηση (https://aade.gr/efarmogi/apodosi-afm-kai-kleidarithmoy-fysikoy-prosopoymyaadelive) επισυνάπτοντας: α) αντίγραφο της άδειας παραμονής σας και β) αποδεικτικό του τόπου κατοικίας σας (μισθωτήριο συμβόλαιο, λογαριασμός παροχής ρεύματος ή νερού που να έχει εκδοθεί στο όνομά σας, βεβαίωση του υπεύθυνου της δομής υποδοχής κ.λπ.). Στη συνέχεια θα πρέπει να επιλέξετε αν η επαλήθευση της ταυτότητάς σας θα γίνει είτε με φυσική παρουσία σας σε ΔΟΥ με προγραμματισμένο ραντεβού είτε μέσω βιντεοκλήσης (μέσω του myAADElive) από υπάλληλο της εφορίας. Σημειώστε ότι οι πληροφορίες σε αυτόν τον σύνδεσμο είναι στην ελληνική γλώσσα και το «AADElive» δεν διαθέτει διερμηνείς.

Σημειώστε ότι ο ΑΦΜ είναι απαραίτητος για όλες τις συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες, για να νοικιάσετε ή να αγοράσετε ένα σπίτι ή διαμέρισμα, για να αγοράσετε ένα αυτοκίνητο ή ένα μηχανάκι και γενικά, διευκολύνει όλες τις συναλλαγές με τους παρόχους υπηρεσιών.

Εάν διαμένετε σε Κρατική Δομή Φιλοξενίας, πρέπει να ζητήσετε βεβαίωση που εκδίδεται από τη διοίκηση της δομής.

Εάν επωφελείστε από πρόγραμμα στέγασης που διαχειρίζεται κάποια ΜΚΟ ή ο δήμος, πρέπει να ζητήσετε βεβαίωση από τον εν λόγω φορέα.

Εάν σας φιλοξενεί Έλληνας υπήκοος ή τυχόν άλλος μετανάστης ή πρόσφυγας, ο τελευταίος θα πρέπει να το έχει δηλώσει στην εφορία.

Εάν διαµένετε σε υπνωτήρια αστέγων ή θυµάτων βίας, θα χρειαστείτε βεβαίωση από τα εν λόγω υπνωτήρια.

Σε περίπτωση αστεγίας θα χρειαστείτε σχετική βεβαίωση από την Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου.

Διαφορετικά, θα χρειαστείτε ένα μισθωτήριο συμβόλαιο ή έναν λογαριασμό ΔΕΚΟ στο όνομά σας.

Προκειμένου να μπορείτε να εργαστείτε νόμιμα στην Ελλάδα, πρέπει να έχετε έναν Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ). Χρειάζεστε επίσης έναν ΑΜΚΑ για να είστε ασφαλισμένος/-η και να επωφελείστε από τις διατάξεις κοινωνικής ασφάλισης που σχετίζονται με τα εργατικά ατυχήματα, τη μητρότητα, την ασθένεια, την αναπηρία, την ανεργία και τις οικογενειακές ευθύνες.

Ο ΑΜΚΑ σας διασφαλίζει τα δικαιώματά σας σχετικά με την εργασία και τη σύνταξη και διευκολύνει επίσης την πρόσβασή σας στη νοσοκομειακή και φαρμακευτική περίθαλψη.

Σημειώστε ότι o ΠΑΑΥΠΑ θα απενεργοποιηθεί ένα μήνα μετά την παραλαβή της άδειας παραμονής σας.

Για την έκδοση ΑΜΚΑ θα πρέπει να κλείσετε ραντεβού με ένα γραφείο ΕΦΚΑ (https://www.efka.gov.gr/el/phone/book/66). Θα πρέπει να προσκομίσετε στον ΕΦΚΑ τα ακόλουθα έγγραφα:

– Ισχύουσα άδεια διαμονής

– Αριθμός φορολογικού μητρώου

– Επίσημο αποδεικτικό κατοικίας

– Δήλωση πρόσληψης από τον εργοδότη.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ΑΜΚΑ μπορείτε να βρείτε εδώ. Σημειώστε ότι οι πληροφορίες σε αυτόν τον σύνδεσμοείναι στην ελληνική γλώσσα.

Εάν αντιμετωπίσετε δυσκολίες, μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια από μια ΜΚΟ στην περιοχή σας.

Προκειμένου να απασχοληθείτε νόμιμα, πρέπει να σας χορηγηθεί Αριθμός Μητρώου Ασφαλισμένου (AMA). Θα πρέπει να κλείσετε ραντεβού με ένα γραφείο ΕΦΚΑ καλώντας στο 1555.

Στο γραφείο ΕΦΚΑ θα πρέπει να προσκομίσετε τα ακόλουθα έγγραφα:

– Έγκυρη άδεια διαμονής

– Αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ)

– Αριθμό μητρώου κοινωνικής ασφάλισης (ΑΜΚΑ)

– Δήλωση πρόσληψης από τον εργοδότη (ηλεκτρονική υπεύθυνη δήλωση μέσω gov.gr).

Σε περίπτωση που, μετά την έκδοση του ΑΦΜ, υπάρξει αλλαγή στα προσωπικά σας στοιχεία (π.χ. τύπος εγγράφου -από κάρτα ασύλου σε άδεια διαμονής, αλλαγή διεύθυνσης), πρέπει να ενημερώσετε σχετικά την εφορία.

Θα πρέπει να συμπληρώσετε χειρόγραφα ένα έντυπο (https://www.aade.gr/sites/default/files/2021-09/D210.pdf) -διαθέσιμο μόνο στην ελληνική γλώσσα – και να το υποβάλετε στην αρμόδια ΔΟΥ, προκειμένου η τελευταία να επικαιροποιήσει τα στοιχεία.

Ενδέχεται να χρειαστεί να ζητήσετε βοήθεια, ώστε να έχετε το έντυπο έτοιμο προς υποβολή όταν πάτε στην εφορία.

Εάν έχετε κωδικούς «TAXISNET», μπορείτε να ενημερώσετε τα δεδομένα σας online.

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, οι πρόσφυγες έχουν τα ίδια εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα με τους Έλληνες πολίτες. Τα δικαιώματα αυτά σχετίζονται με τον βασικό μισθό, τα οικογενειακά επιδόματα, τις ώρες εργασίας, τις υπερωρίες, την ετήσια άδεια, τα εργατικά ατυχήματα, την ελάχιστη ηλικία απασχόλησης, τη μαθητεία και την κατάρτιση, τη μητρότητα, την ασθένεια, την ανεργία και τη συνταξιοδότηση.

Όροι απασχόλησης: Σε περίπτωση πρόσληψης, ο εργοδότης υποχρεούται να σας ενημερώσει εγγράφως για τους όρους της σύμβασης εργασίας. Η σύμβαση αυτή κοινοποιείται στις αρχές με τη μορφή της «αναγγελίας πρόσληψης». Ζητάτε πάντοτε αντίγραφο αυτής. Υπογράφοντας την αναγγελία πρόσληψης, τόσο ο εργαζόμενος όσο και ο εργοδότης δεσμεύονται από τους όρους που προβλέπονται και συμφωνούνται σε αυτήν. Το έγγραφο αυτό περιέχει πληροφορίες σχετικά με το είδος της απασχόλησης, τον εβδομαδιαίο χρόνο απασχόλησης, τη διάρκεια της απασχόλησης, το ωράριο απασχόλησης, τον μισθό, τον τόπο απασχόλησης.

Η γραπτή σύμβαση εργασίας είναι προτιμότερη αλλά όχι υποχρεωτική στην Ελλάδα.

Μισθός (από τον Απρίλιο 2024): 830 ευρώ (μικτά), εάν δεν είστε παντρεμένοι και δεν έχετε σχετική εργασιακή εμπειρία στην Ελλάδα. Για όσους εργάζονται με ημερομίσθιο, ο κατώτατος μισθός ανέρχεται στα 37,7 ευρώ (μικτά), εάν δεν είστε παντρεμένοι και δεν έχετε σχετική εργασιακή εμπειρία στην Ελλάδα. Ο καθαρός μισθός εξαρτάται από τις κρατήσεις για φόρους, σύνταξη, ασφάλιση υγείας κ.λπ. Δικαιούστε επίσης επιδόματα για τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και το καλοκαίρι, το ύψος των οποίων εξαρτάται από το μηνιαίο/ημερήσιο μισθό σας και τη διάρκεια της απασχόλησής σας στον ίδιο εργοδότη.

Υπερωρίες: Οι ώρες εργασίας είναι 40 ώρες ανά εβδομάδα για 5ήμερη εργασία (8 ώρες/ημέρα) – συνήθως από Δευτέρα έως Παρασκευή. Πολλές εταιρείες εργάζονται 24 ώρες το 24ωρο, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν συνήθως 2-3 8ωρες βάρδιες. Για όσους εργάζονται 6 εργάσιμες ημέρες/εβδομάδα, είναι 6 ώρες και 40 λεπτά/ημέρα. Υπερωρίες έως 1 ώρα την ημέρα και 5 ώρες την εβδομάδα, για απασχόληση 5 ημερών/εβδομάδα, και έως 1 ώρα και 20 λεπτά την ημέρα και 8 ώρες την εβδομάδα, για απασχόληση 6 ημερών/εβδομάδα. Οι υπερωρίες πληρώνονται σύμφωνα με το ωρομίσθιο, προσαυξημένο κατά 20%. Υπάρχουν ειδικές διατάξεις αποζημίωσης για εργασία πέραν των 9 ωρών ημερησίως. Νυχτερινή εργασία: από τις 22.00 – 6.00: ωριαία αποζημίωση των νυχτερινών ωρών, προσαυξημένη κατά 25%. Εργασία το Σάββατο ή για 6η ημέρα της εβδομάδας: καταβολή συμφωνημένου ημερομισθίου, προσαυξημένου κατά 30%. Εργασία τις Κυριακές και τις επίσημες αργίες: 75% συν το συμφωνημένο ημερομίσθιο.

Άδειες: Ετήσια άδεια: για το 1ο έτος πλήρους απασχόλησης, δικαιούστε δύο ημέρες άδεια ανά μήνα (έως 20 ημέρες άδεια -για 5 ημέρες εργασίας- και 24 ημέρες άδεια -για 6 ημέρες εργασίας- για το πρώτο ημερολογιακό έτος εργασίας, 21 και 25 ημέρες αντίστοιχα για το δεύτερο έτος και 22 και 26 ημέρες για το τρίτο έτος και μετά).

Άδεια ασθενείας: Μετά από 10 ημέρες απασχόλησης, δικαιούστε έως και 15 ημέρες ημερομισθίου. Μετά από ένα έτος, δικαιούστε ένα μηνιαίο μισθό όταν απουσιάζετε από την εργασία σας λόγω ασθένειας, εφόσον προσκομίσετε όλα τα σχετικά ιατρικά έγγραφα.

Σε συγκεκριμένους τομείς, όπως ο τομέας του τουρισμού, τα πρότυπα απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των ημερών ρεπό, ενδέχεται να διαφέρουν.

Εάν εργάζεστε στην Ελλάδα, γύρω στα τέλη της άνοιξης πρέπει να υποβάλετε μια ετήσια δήλωση εισοδήματος για το προηγούμενο ημερολογιακό έτος. Οι φορολογικές δηλώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά (https://www.aade.gr/dilosi-forologias-eisodimatos-fp-e1-e2-e3 ).

Σημειώστε ότι για την υποβολή της φορολογικής δήλωσης στα Ελληνικά μπορεί να χρειαστείτε βοήθεια από κάποιο άτομο που να είναι εξοικειωμένο με τη διαδικασία, ενώ μπορείτε επίσης να ζητήσετε βοήθεια από μια ελληνική ΜΚΟ ή έναν επαγγελματία λογιστή.

Θα χρειαστείτε έναν τραπεζικό λογαριασμό για την καταβολή του μισθού σας. Εάν δεν έχετε τραπεζικό λογαριασμό, μπορείτε να ανοίξετε έναν τραπεζικό λογαριασμό προσκομίζοντας τα παρακάτω δικαιολογητικά σε μια τράπεζα:

το πρωτότυπο και ένα αντίγραφο της έγκυρης άδειας παραμονής σας,

ένα έγγραφο που να αποδεικνύει την τρέχουσα διεύθυνση κατοικίας σας,

μια βεβαίωση απασχόλησης εκδοθείσα από τον εργοδότη σας και ένα αντίγραφο της σύμβασης εργασίας σας,

ένα αντίγραφο του αριθμού φορολογικού μητρώου σας (ΑΦΜ) σας,

έγγραφο από τον τηλεφωνικό σας πάροχο που να αποδεικνύει ότι ο τηλεφωνικός αριθμός είναι καταχωρημένος στο όνομά σας,

βεβαίωση του εργοδότη σας.

Σημειώστε διαφορετικές τράπεζες ενδέχεται να ζητήσουν πρόσθετα έγγραφα (π.χ. αντίγραφο του ταξιδιωτικού σας εγγράφου) ή να θέτουν πρόσθετες απαιτήσεις, όπως η παρουσία ελληνόφωνων. Η εξυπηρέτηση σε ορισμένες τράπεζες είναι καλύτερη σε σχέση με άλλες. Μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια από Έλληνες φίλους σας ή από μια ελληνική ΜΚΟ.

Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα στον χώρο εργασίας σας ή θέλετε να ενημερωθείτε σχετικά με τα δικαιώματά σας ή θέλετε να υποβάλετε καταγγελία κατά του εργοδότη σας και να βρεθεί λύση, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Το ΣΕΠΕ είναι ο δημόσιος φορέας που είναι αρμόδιος για την εποπτεία της ορθής εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας στην Ελλάδα. Έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει τα εργασιακά δικαιώματα και την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων.

Το ΣΕΠΕ είναι σε θέση να διερευνά περιπτώσεις αδήλωτης εργασίας και έχει επίσης αρμοδιότητα να ενημερώνει, να συμβουλεύει και να αποτρέπει παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας σε όλη την Ελλάδα.

Περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο επικοινωνίας με το ΣΕΠΕ μπορείτε να βρείτε εδώ https://www.hli.gov.gr/epikoinonia/. Σημειώστε ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στον σύνδεσμο είναι στην ελληνική γλώσσα.

Ναι, εάν είστε αναγνωρισμένος πρόσφυγας ή δικαιούχος επικουρικής προστασίας, έχετε το δικαίωμα ίδρυσης εμπορικών και βιομηχανικών εταιρειών ή εργασίας ως ελεύθερος επαγγελματίας. Για κάθε επάγγελμα υφίστανται ειδικές απαιτήσεις – που πρέπει να πληροίτε.

Σημειώστε ότι θα χρειαστείτε ειδικές συμβουλές και καθοδήγηση για αυτό. Μια ΜΚΟ, ένας επαγγελματίας λογιστής ή δικηγόρος μπορεί να σας παράσχει αυτού του είδους τη βοήθειας.

Εάν είστε άνεργος/-η και αναζητάτε εργασία, έχετε το δικαίωμα εγγραφής στο μητρώο της ΔΥΠΑ, της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης, του Υπουργείου Εργασίας. Εάν εγγραφείτε, μπορείτε να επωφεληθείτε από τις υπηρεσίες της ΔΥΠΑ, όπως να σας προταθεί μια δουλειά για μια κενή θέση που αντιστοιχεί στα προσόντα και τα ενδιαφέροντά σας και να λάβετε μια κάρτα ανεργίας, η οποία ισχύει για τρεις (3) μήνες με δυνατότητα ανανέωσης. Μπορείτε επίσης να έχετε πρόσβαση σε συμβουλευτικές και λοιπές υπηρεσίες, όπως την καταχώριση του βιογραφικού σας σημειώματος, την κατάρτιση ενός ατομικού σχεδίου δράσης, ευκαιρίες συμμετοχής σε προγράμματα απασχόλησης ή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης. Μπορείτε επίσης, ανάλογα με την τοποθεσία σας, να έχετε πρόσβαση σε άλλες υπηρεσίες. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στην ελληνική γλώσσα στο https://www.dypa.gov.gr/faq.

Για να εγγραφείτε στη ΔΥΠΑ επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://www.dypa.gov.gr/eggrafh-sto-mhtroo-anergon-deltia-anergias, διαθέσιμη και στην αγγλική γλώσσα.

Για να εγγραφείτε online θα χρειαστείτε τα εξής:

• έγκυρη άδεια διαμονής,
• αριθμό ΑΜΚΑ ή ΠΑΑΥΠΑ,
• αριθμό φορολογικού μητρώου,

Εάν είστε από 15 ετών και άνω και έχετε τη συγκατάθεση των γονέων σας, ή τη συγκατάθεση των νόμιμων κηδεμόνων σας, μπορείτε να εργαστείτε νόμιμα στην Ελλάδα.

Σε περίπτωση που δεν έχετε τη συγκατάθεσή τους, τα Ελληνικά δικαστήρια μπορούν, κατόπιν σχετικού αιτήματός σας, να εκδώσουν σχετική απόφαση και να σας παραχωρήσουν την άδεια εργασίας.

Υφίστανται ειδικές διατάξεις για την προστασία σας ως ανήλικο άτομο. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες σχετικές πληροφορίες στην ελληνική γλώσσα εδώ.

Η εργασία για παιδιά κάτω των 15 ετών απαγορεύεται με εξαίρεση την εργασία σε καλλιτεχνικές ή διαφημιστικές δραστηριότητες όπως σε μια διαφήμιση, στο θέατρο ή τον κινηματογράφο και είναι δυνατή μόνο υπό ειδικές προϋποθέσεις.