Evlilik
Türkiye’de evlenme
Türkiye’de sığınmacılara, mültecilere ve vatansız kişilere yönelik bütün evlilik usulleri için geçerli kanun Türk kanunlarıdır. Türk mevzuatına göre, bir Türk vatandaşı ile bir sığınmacı, mülteci veya vatansız bir kişi veya farklı uyruklardan iki sığınmacı veya mülteci Türk makamları tarafından evlendirilebilir. Türk makamları tarafından kıyılan bütün nikâhlar Türk Medeni Kanunu ve ilgili yönetmeliklere tabidir.
Nikâhlar belediyelerin evlendirme dairelerindeki nikâh memurları tarafından kıyılır. Bu nedenle, evlenmek isteyen çiftlerin ilgili belgeleri belediyelere sunmaları gerekmektedir. Gerekli belgeler için lütfen aşağıdaki kısma bakınız.
Türk Medeni Kanunu’nda belirtildiği üzere, Türkiye’de yalnızca resmi (medeni) nikâhın yasal olarak tanındığının altını çizmek önemlidir. Resmi nikâh harici hiçbir nikâh türü Türkiye’de tanınmamaktadır. Resmi nikâh, çocukların ve özellikle kadınlar olmak üzere eşlerin yasal haklarını güvence altına almak açısından önemlidir. Yalnızca resmi nikâhtan sonra dini nikâha (imamlar tarafından kıyılan) izin verilmektedir.
Türkiye’de yasal evlilik yaşı
Türkiye’de yasal evlilik yaşı 18’dir.
Kişinin 18 yaşın altında evlenmesine olanak sağlayan birkaç istisna bulunmaktadır. 17 yaşındaki bir kişinin evlenmesine ebeveynlerinin veya yasal vasisinin rızasıyla izin verilebilir; 16 yaşındaki bir kişinin evlenmesine ise mahkeme kararı ve ebeveynlerinin veya yasal vasisinin rızasıyla izin verilebilir.
Resmi evlilik yaşı dolmadan evlenmeye yönelik hukuki yaptırımlar
Çocukla yapılan resmi olmayan bir “evlilik” Türk Ceza Kanunu uyarınca çocuk istismarı olarak değerlendirilmektedir. Failler hapis cezası da dâhil olmak üzere cezalandırılmaktadır.
Devlet kurumları, sağlık ve eğitim kurumları ve STK’lar herhangi bir koruma riskiyle karşı karşıya kalan çocukları Türk makamlarına bildirmekle yükümlüdürler. Buna ek olarak, bir suçun işlendiğini gören herkes bunu yetkililere bildirmekle yükümlüdür.
Çocuk yaşta evliliğin olumsuz etkileri ve bu konuda nasıl koruma ve yardım talebinde bulunabileceğiniz hakkında daha fazla bilgi almak için çocuk yaşta evlilikler, zorla evlilikler ve aile içi şiddet konusundaki kitapçığımızı okuyabilirsiniz.
Evlilik için diğer koşullar
Türk Medeni Kanunu, yaşa ilişkin şartlara ek olarak çiftlerin evlenmek için aşağıdaki şartları yerine getirmeleri gerektiğini belirtmektedir:
- Yalnızca ayırt etme gücüne sahip zihinsel kapasite sahibi olan kişilerin evlenmelerine izin verilmektedir; akıl hastalıkları evliliğe engeldir.
- Yakın akrabalar arası evlilik yasaklanmıştır. Bu kapsamda, kardeşler arasında; amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında; evlat edinen ile evlatlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında ve kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasındaki evlilikler yasaklanmıştır.
- Evlenmek isteyen eşlerden biri veya her ikisi de zaten evliyse, öncelikle önceki evliliğin bitirilmesi şarttır. Türk Medeni Kanunu uyarınca çok eşlilik yasaktır ve suç olarak kabul edilmektedir; bu düzenleme Türk vatandaşlarına uygulandığı gibi mültecilerin dâhil olduğu yabancılar için de geçerlidir.
- Evlilik sona ermişse, daha önceden evli olan kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez. Ancak kadın gebe olmadığını gösteren bir sağlık raporu alabilirse, üçyüz günlük bekleme süresi ortadan kalkar.
Evlenmek için gereken belgeler
Evlenmek için aşağıdaki belgelerin belediyelerin evlendirme dairelerine sunulması gerekmektedir:
- Evlenme beyannamesi: Çift, evlilik başvurusunda bulunan her iki tarafın da imzalaması gereken bir evlenme beyannamesi sunmalıdır,
- Başvuru sahiplerinin evli olmadıklarını gösteren bekârlık belgesi,
- Başvuru sahiplerinin evlenmeye engel hastalığı bulunmadığını doğrulayan sağlık raporu,
- Uluslararası koruma başvuru sahibi kayıt belgesi, uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi, uluslararası koruma statü sahibi kimlik belgesi veya geçici koruma kimlik belgesi,
- Dört adet fotoğraf.
Buna ek olarak, reşit olmayanlar ve kısıtlı kapasitesi olan kişiler için yasal temsilcinin imzası onaylanmış yazılı izin belgesi gerekmektedir.
Boşanma
Türkiye’de boşanma
Evlilik Türkiye dışında gerçekleşmiş olsa bile, Türkiye’de boşanmak mümkündür. Sığınmacıların, mültecilerin ve vatansız kişilerin boşanma usulleri hususunda geçerli kanun Türk kanunlarıdır. Türkiye’de boşanmak isteyen sığınmacılar, mülteciler ve vatansız kişiler Türk Medeni Kanunu hükümlerine tabidir.
Sığınmacıların, mültecilerin ve vatansız kişilerin ilgili ülkenin kuralları doğrultusunda menşe ülkede veya önceki mutat ikamet yerinde kazandıkları medeni durum Türkiye’de tanınmaktadır. Bazı ülkelerde dini nikâh resmi nikâh olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, menşe ülkede veya önceki mutat ikamet yerinde kıyılmış olan dini nikâh, o ülkede resmi nikâh olarak kabul edilmesi durumunda, Türkiye’de de tanınacaktır. Ayrıca diğer geleneksel nikâh türleri de kişi İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne kayıt sırasında o şekilde bir ifade vermişse, kayıt sırasında nikâhı tasdik eden resmi bir belge sunamamış olsa bile Türkiye’de tanınmaktadır.
Boşanma ve velayet usulleri
Boşanmak için ilgili aile mahkemesine bir boşanma dilekçesi sunulmalıdır. Boşanma dilekçesinde çocuklarınızın velayetine ilişkin konuların mahkeme tarafından çözülmesini talep edebilirsiniz. Mülteciler baroların adli yardım bürolarından boşanma ve velayet usulleri hakkında hukuki yardım alabilirler. Kişinin avukatlık ve yargı masraflarını karşılayacak maddi olanaklara sahip olmadığının tespit edilmesi durumunda, talep üzerine baro tarafından ücretsiz olarak bir avukat görevlendirilebilir.
İl Göç İdaresi Müdürlüğü’nden, barolardan, UNHCR’den ve UNHCR’nin uygulama ortaklarından boşanma ve velayet usulleri hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
İlgili bağlantılar
Doğum kaydı
Sosyal, ekonomik ve medeni konular
Evlilik ve boşanma
Evlilik
Türkiye’de evlenme
Türkiye’de sığınmacılara, mültecilere ve vatansız kişilere yönelik bütün evlilik usulleri için geçerli kanun Türk kanunlarıdır. Türk mevzuatına göre, bir Türk vatandaşı ile bir sığınmacı, mülteci veya vatansız bir kişi veya farklı uyruklardan iki sığınmacı veya mülteci Türk makamları tarafından evlendirilebilir. Türk makamları tarafından kıyılan bütün nikâhlar Türk Medeni Kanunu ve ilgili yönetmeliklere tabidir.
Nikâhlar belediyelerin evlendirme dairelerindeki nikâh memurları tarafından kıyılır. Bu nedenle, evlenmek isteyen çiftlerin ilgili belgeleri belediyelere sunmaları gerekmektedir. Gerekli belgeler için lütfen aşağıdaki kısma bakınız.
Türk Medeni Kanunu’nda belirtildiği üzere, Türkiye’de yalnızca resmi (medeni) nikâhın yasal olarak tanındığının altını çizmek önemlidir. Resmi nikâh harici hiçbir nikâh türü Türkiye’de tanınmamaktadır. Resmi nikâh, çocukların ve özellikle kadınlar olmak üzere eşlerin yasal haklarını güvence altına almak açısından önemlidir. Yalnızca resmi nikâhtan sonra dini nikâha (imamlar tarafından kıyılan) izin verilmektedir.
Türkiye’de yasal evlilik yaşı
Türkiye’de yasal evlilik yaşı 18’dir.
Kişinin 18 yaşın altında evlenmesine olanak sağlayan birkaç istisna bulunmaktadır. 17 yaşındaki bir kişinin evlenmesine ebeveynlerinin veya yasal vasisinin rızasıyla izin verilebilir; 16 yaşındaki bir kişinin evlenmesine ise mahkeme kararı ve ebeveynlerinin veya yasal vasisinin rızasıyla izin verilebilir.
Resmi evlilik yaşı dolmadan evlenmeye yönelik hukuki yaptırımlar
Çocukla yapılan resmi olmayan bir “evlilik” Türk Ceza Kanunu uyarınca çocuk istismarı olarak değerlendirilmektedir. Failler hapis cezası da dâhil olmak üzere cezalandırılmaktadır.
Devlet kurumları, sağlık ve eğitim kurumları ve STK’lar herhangi bir koruma riskiyle karşı karşıya kalan çocukları Türk makamlarına bildirmekle yükümlüdürler. Buna ek olarak, bir suçun işlendiğini gören herkes bunu yetkililere bildirmekle yükümlüdür.
Çocuk yaşta evliliğin olumsuz etkileri ve bu konuda nasıl koruma ve yardım talebinde bulunabileceğiniz hakkında daha fazla bilgi almak için çocuk yaşta evlilikler, zorla evlilikler ve aile içi şiddet konusundaki kitapçığımızı okuyabilirsiniz.
Evlilik için diğer koşullar
Türk Medeni Kanunu, yaşa ilişkin şartlara ek olarak çiftlerin evlenmek için aşağıdaki şartları yerine getirmeleri gerektiğini belirtmektedir:
Evlenmek için gereken belgeler
Evlenmek için aşağıdaki belgelerin belediyelerin evlendirme dairelerine sunulması gerekmektedir:
Buna ek olarak, reşit olmayanlar ve kısıtlı kapasitesi olan kişiler için yasal temsilcinin imzası onaylanmış yazılı izin belgesi gerekmektedir.
Boşanma
Türkiye’de boşanma
Evlilik Türkiye dışında gerçekleşmiş olsa bile, Türkiye’de boşanmak mümkündür. Sığınmacıların, mültecilerin ve vatansız kişilerin boşanma usulleri hususunda geçerli kanun Türk kanunlarıdır. Türkiye’de boşanmak isteyen sığınmacılar, mülteciler ve vatansız kişiler Türk Medeni Kanunu hükümlerine tabidir.
Sığınmacıların, mültecilerin ve vatansız kişilerin ilgili ülkenin kuralları doğrultusunda menşe ülkede veya önceki mutat ikamet yerinde kazandıkları medeni durum Türkiye’de tanınmaktadır. Bazı ülkelerde dini nikâh resmi nikâh olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, menşe ülkede veya önceki mutat ikamet yerinde kıyılmış olan dini nikâh, o ülkede resmi nikâh olarak kabul edilmesi durumunda, Türkiye’de de tanınacaktır. Ayrıca diğer geleneksel nikâh türleri de kişi İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne kayıt sırasında o şekilde bir ifade vermişse, kayıt sırasında nikâhı tasdik eden resmi bir belge sunamamış olsa bile Türkiye’de tanınmaktadır.
Boşanma ve velayet usulleri
Boşanmak için ilgili aile mahkemesine bir boşanma dilekçesi sunulmalıdır. Boşanma dilekçesinde çocuklarınızın velayetine ilişkin konuların mahkeme tarafından çözülmesini talep edebilirsiniz. Mülteciler baroların adli yardım bürolarından boşanma ve velayet usulleri hakkında hukuki yardım alabilirler. Kişinin avukatlık ve yargı masraflarını karşılayacak maddi olanaklara sahip olmadığının tespit edilmesi durumunda, talep üzerine baro tarafından ücretsiz olarak bir avukat görevlendirilebilir.
İl Göç İdaresi Müdürlüğü’nden, barolardan, UNHCR’den ve UNHCR’nin uygulama ortaklarından boşanma ve velayet usulleri hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
İlgili bağlantılar
Doğum kaydı
Sosyal, ekonomik ve medeni konular