قبل از اقدام به بازگشت به افغانستان باید تا حد امکان از منابع موثق مانند اداره اتباع و کمیساریا در مورد ایمنی وضعیت مقصد نهاییتان و نحوه رسیدن به آنجا اطلاعات کسب کنید. تا زمانی که از بازگشت بی خطر و به شیوه ایی پایدار اطمینان حاصل نکرده اید از اقدام به سفر و باطل کردن کارت آمایش/هویت خود بپرهیزید.
پیرو توصیه نامه عدم بازگشت به افغانستان کمیساریا که در تاریخ ۱۴۰۰/۰۵/۲۵ صادر شده است؛ کمیساریا در این مورد محتاط بوده و به ارائه دادن مشاوره در مورد وضعیت مقصد نهایی و مسیرهای رسیدن به آن به بازگشت کنندگان احتمالی ادامه میدهد، به خصوص به کسانی که آسیب پذیرترهستند، این مشاوره به شکل فردی انجام می پذیرد.
کمیساریا و دولت ایران به کسانی که قصد بازگشت به کشور مبدا خود را دارند ( مانند افغانستان و عراق ) زمانی که این سفر در امنیت و با عزت و احترام انجام شود کمک می‌کنند.
اگر از دارندگان کارت آمایش یا هویت هستید و می‌خواهید به کشور مبدا خود بازگردید، به شما توصیه می‌کنیم در رابطه با امنیت و نکات مهمی مانند دسترسی به اشتغال و فراهم بودن خدمات اولیه در مقصد نهایی خود، قبل از سفر اطلاعات کسب نمایید.
چگونه از برنامه بازگشت داوطلبانه کمیساریا بهره مند شوم ؟
اگر شما و خانواده تان می خواهید به کشور مبدا و وطن خود بازگردید باید با نزدیکترین دفتر کمیساریا به محل اقامتتان برای گرفتن مشاوره تماس بگیرید. از شما خواسته خواهد شد تا فرم بازگشت داوطلبانه را پر کنید. فرم بازگشت داوطلبانه سندی است که برای پناهندگانی که قصد بازگشت دارند ( بازگشت کنندگان )توسط کمیساریا صادر می‌شود تا قصد بازگشت داوطلبانه آنها به افغانستان/عراق در آن بررسی و تایید شود. کمیساریا کمک هزینه سفر در ایران تا مرز را به بازگشت کنندگان ارائه میدهد.
ارایه دادن اطلاعات درست برای پر کردن فرم بازگشت داوطلبانه اهمیت دارد، زیرا این فرم در محل یا کشور دیگری در افغانستان/ عراق یا ایران دوباره صادر نخواهد شد. در افغانستان / عراق این مدرک به عنوان سند بازگشت به شما کمک می‌کند و ثابت می‌کند که شما در ایران پناهنده بوده اید،.
کمک هزینه ادغام مجدد برای افغانستانی ها
برای اتباع افغانستان، فرم بازگشت داوطلبانه برای تصمیم گیری در رابطه با واجد شرایط بودن برای دریافت کمک هزینه ادغام مجدد نیز مورد استفاده قرار م‌یگیرد. بعد از اینکه از مرز عبور کردید و وارد اسلام قلعه شدید، شریک کمیساریا و وزارت مهاجرین و عودت کنندگان /کارمندان اداره مهاجرین و عودت کنندگان شما را در مورد اقدامات بعدی در افغانستان آگاه می‌کنند.
کمک هزینه ادغام مجدد برای اتباع افغانستان در مرکز دریافت کمکهای نقدی در ایالت هرات در افغانستان پرداخت می‌شود. در مرکز دریافت کمکهای نقدی همه بازگشت کنندگان خدمات بهداشتی اولیه، اطلاعات در مورد نحوه دسترسی به کمکهای حقوقی و تسهیلات ترانزیت برای اقامت یک شب دریافت می‌کنند. کسانی که از راه هوایی بازمی‌گردند، می‌توانند بسته به مقصدشان کمک هزینه ادغام مجدد را در مرکز دریافت کمکهای نقدی کابل و یا دیگر مراکز دریافت کمکهای نقدی/ دفاتر کمیساریا نزدیک به مقصد خود در افغانستان دریافت کنند. بازگشت کنندگان بعد از صدور فرم بازگشت داوطلبانه توسط کارمندان کمیساریا راهنمایی می‌شوند که به کدام یک از مراکز دریافت کمکهای نقدی رجوع کنند.
اتباع عراقی کمک هزینه ادغام مجدد دریافت نمی‌کنند. برای گرفتن هرگونه مشاوره در مورد بازگشت می‌توانید با دفاتر کمیساریا در عراق تماس بگیرید. لطفا این لینک را ببینید. اگر شما اهل کشور دیگری هستید می‌توانید با مراجعه به صفحه کمک رسانی مربوطه کمیساریا اطلاعات پیدا کنید. می‌توانید فهرست صفحات کمک رسانی را در اینجا پیدا کنید.
بازگشت داوطلبانه هوایی
کمیساریا ممکن است بازگشت داوطلبانه پناهندگانی که قصد بازگشت از راه هوایی را دارند و قادر به پرداخت هزینه بلیط و حمل و نقل تا فرودگاه هستند را تسهیل کند.
اگر مایل به بازگشت داوطلبانه از طریق هوایی هستید باید به دفتر اداره اتباع مربوطه مراجعه کرده، کارت امایش خود را تحویل دهید و برگه تردد موقت و معرفی نامه دریافت نمایید. سپس باید معرفی نامه و پاسپورت خود را برای گرفتن اجازه خروج به نیروهای انتظامی (ناجا) ببرید. قبل از تحویل کارت آمایش خود به شما توصیه می‌کنیم که برای گرفتن مشاوره در مورد بازگشت داوطلبانه به کمیساریا مراجعه کنید.
کمک هزینه ها و محدودیتهای گمرکی
دولت ایران به همه افغانستانی هایی که قصد بازگشت داوطلبانه دارند اجازه میدهد تا تمام تجهیزات/ابزار حرفه ای و وسایل منزل خود را با معافیت گمرکی، در صورتی که ممنوع نباشند، همراه خود به افغانستان ببرند. برای حمل تجهیزات و ابزار حرفه ای از ایران به یک مجوز مخصوص نیاز دارید و برای اخذ این مجوز با دفتراداره اتباع محلی خود تماس بگیرید.
هر خانواده مجاز است وسایل منزل خود را که به اندازه نیاز یک خانوار است حمل کند. هر وسیله ای بیش از نیاز یک خانوار شامل گمرک و مالیات شده و کمیساریا نمی‌تواند در این زمینه کمکی کند.
اگر می‌خواهید به اطلاعات بیشتری در مورد بازگشت داوطلبانه و وسایل مجاز و غیر مجاز دسترسی پیدا کنید می توانید به اعلامیه های آنلاین در مورد بازگشت داوطلبانه در سایت کمیساریا ایران رجوع کنید: https://www.unhcr.org/ir.
افرادی که کارت آمایش و یا هویت ندارند
کمیساریا برنامه ای برای بازگشت داوطلبانه افرادی که کارت آمایش و یا هویت ندارند، ندارد.