Edukacja jest nie tylko prawem podstawowym, ale także potężnym narzędziem wzmacniania pozycji jednostek i wspierania integracji społecznej. Zapisując dzieci do lokalnych szkół, można zapewnić im wiedzę, umiejętności i możliwości potrzebne do budowania udanej przyszłości w nowej społeczności. Aby wesprzeć rodziców w tych działaniach, poniżej przedstawiamy kilka zachęt i korzyści płynących z zapisania dziecka do szkoły.
Od 1 czerwca 2025 r. świadczenie wychowawcze [800+] oraz program Dobry Start [300 zł] będą przysługiwać, jeżeli dziecko realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny lub obowiązek nauki w polskim systemie oświaty.
Program Dobry Start – 300 zł dofinansowania na rozpoczęcie roku szkolnego
Rządowy program „Dobry Start” to inwestycja w edukację polskich dzieci. To 300 zł jednorazowego wsparcia dla wszystkich uczniów rozpoczynających rok szkolny. Rodziny otrzymają świadczenie niezależnie od dochodu.
Świadczenie Dobry Start przysługuje raz w roku na dziecko uczące się w szkole do ukończenia przez nie 20 roku życia. W przypadku niepełnosprawnego dziecka uczącego się w szkole świadczenie przysługuje do ukończenia przez nie 24 roku życia.
Aby otrzymać wsparcie, należy złożyć wniosek. Może to zrobić matka, ojciec lub opiekun prawny dziecka.
Zgłoszenia online można składać, podobnie jak w poprzednich latach, od 1 lipca do 30 listopada za pośrednictwem portalu informacyjno-usługowego Emp@tia, za pośrednictwem bankowości elektronicznej lub portalu ZUS PUE.
Złożenie wniosku w lipcu lub sierpniu gwarantuje wypłatę świadczenia nie później niż 30 września. Jeśli wniosek zostanie złożony w kolejnych miesiącach (wrzesień, październik lub listopad), rodzina otrzyma świadczenie w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Świadczenie Dobry Start nie przysługuje dzieciom uczęszczającym do przedszkola oraz dzieciom realizującym roczne przygotowanie przedszkolne w zerówce w przedszkolu lub szkole. Rządowy program Dobry Start nie obejmuje również studentów.
Dofinansowanie do pobytu dziecka w żłobku
Od 1 kwietnia 2022 r. rodziny mogą ubiegać się w ZUS o dofinansowanie obniżające opłatę za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Prawo do otrzymania dofinansowania nie zależy od dochodu rodziny.
Dofinansowanie wynosi maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż wysokość opłaty ponoszonej przez rodzinę za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u opiekuna dziennego (opłata nie obejmuje opłaty za wyżywienie).
Podmiotem uprawnionym do otrzymania dofinansowania jest:
- rodzic/opiekun prawny dziecka uczęszczającego do żłobka, klubu dziecięcego lub korzystającego z opieki opiekuna dziennego;
- rodzic/opiekun prawny, który nie otrzymuje rodzinnego kapitału opiekuńczego (RKO) na to dziecko.
Dofinansowanie przysługuje na dziecko uczęszczające do żłobka, klubu dziecięcego lub korzystającego z opieki opiekuna dziennego, które:
- jest pierwszym i jedynym dzieckiem w rodzinie;
- jest pierwszym dzieckiem w rodzinie, jeśli rodzina otrzymuje RKO na kolejne dziecko;
- jest drugim lub kolejnym dzieckiem w rodzinie, które ma mniej niż 12 miesięcy lub więcej niż 35 miesięcy i na które ZUS przyznał RKO, a rodzina pobrała RKO w łącznej wysokości przysługującej rodzinie.
Od 1 października 2024 r. dofinansowanie do pobytu dziecka w żłobku – do 400 zł zostanie zastąpiona świadczeniem „Aktywny w żłobku”.
Będzie ono przysługiwało obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną, jeżeli zamieszkiwali legalnie w Polsce jako osoby posiadające status „PESEL UKR” nieprzerwanie przez co najmniej 365 dni. Warunek ten dotyczy również dziecka obywatela Ukrainy posiadającego status „PESEL UKR”.
Świadczenie przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym lub sprawowaną przez dziennego opiekuna.
Świadczenie przysługuje do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 3 lata, a w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 4 lata.
Warunkiem jest uczęszczanie dziecka do placówki oraz potwierdzenie tego faktu w rejestrze żłobków lub wykazie dziennych opiekunów.
Świadczenie przysługuje niezależnie od dochodu rodziny.
Świadczenie przysługuje w wysokości:
- do 1500 zł miesięcznie na dziecko,
- do 1900 zł miesięcznie – jeżeli dziecko legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności,
nie więcej jednak niż do wysokości opłaty ponoszonej przez rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Więcej informacji można znaleźć na stronie: Świadczenie aktywnie w żłobku – ZUS
Bezpłatny autobus, jeśli szkoła znajduje się daleko
Droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać:
- 3 km dla uczniów klas I-IV szkół podstawowych,
- 4 km dla uczniów klas V-VIII szkół podstawowych.
Obowiązek zorganizowania transportu ucznia powstaje, gdy droga ucznia do szkoły przekracza wymienione odległości. W takim przypadku gmina jest zobowiązana zapewnić bezpłatny transport i opiekę w czasie przejazdu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, jeżeli transport zapewniają rodzice, a do ukończenia przez dziecko 7. roku życia – także zwrot kosztów przejazdu opiekuna dziecka środkami komunikacji publicznej.
Obowiązkiem gminy jest również zorganizowanie transportu dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
Zgodnie z ustawą Prawo oświatowe gmina ma obowiązek zapewnić uczniom z niepełnosprawnościami (których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 127) bezpłatny transport i opiekę w czasie przejazdu do najbliższej szkoły podstawowej, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – także do najbliższej szkoły ponadpodstawowej, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21 lat.
Zapobieganie chorobom psychicznym
Dzieci z doświadczeniem migracji i wojny są narażone na ryzyko wystąpienia chorób psychicznych. Warto pamiętać, że kontakt z rówieśnikami i możliwość interakcji w środowisku szkolnym buduje odporność psychiczną i może służyć jako środek zapobiegawczy w przypadku depresji, stanów lękowych i innych chorób. Z kolei w przypadku pojawienia się problemów, szkoły w Polsce oferują również pomoc psychologiczno-pedagogiczną i wspierające środowisko dla rodziców oraz posiadają systemy skierowań do specjalistycznych placówek.
Doradztwo i poradnictwo zawodowe
Zapisanie się do szkoły ma korzystny wpływ na dzieci i młodzież poszukujących swojej ścieżki edukacyjnej i zawodowej. Doradztwo i poradnictwo zawodowe w szkołach jest dostępne dla wszystkich uczniów. Dla uczniów klas VII i VIII szkoły podstawowej oraz szkół średnich organizowane są obowiązkowe zajęcia z doradztwa zawodowego, mające na celu wsparcie uczniów w wyborze kolejnego etapu kształcenia i zawodu. Uczniowie mogą również uzyskać poradnictwo zawodowe i wsparcie w rozwoju kariery poprzez uczestnictwo w indywidualnych konsultacjach.