برای دسترسی به اشتغال قانونی در ایران، اتباع خارجی می بایست وضعیت اقامت قانونی خود را حفظ کرده و اقدام به دریافت اجازه کار از دولت جمهوری اسلامی ایران کنند.
اشتغال قانونی در ایران خطر استثمار و همچنین اخراج از کشور به دلیل نقض قوانین ملی را کاهش داده و به فرد این امکان را می دهد تا از ساز‌وکارهای حمایتی مربوط به تمامی کارگران در ایران بهره‌مند شود.
اتباع خارجی بزرگسال که دارای یکی از مدارک معتبر زیر باشند می‌توانند با دریافت اجازه کار به اشتغال قانونی در ایران بپردازند:
- کارت آمایش / کارت هویت
- باسپورت و ویزای کار
- مجوز اقامت شامل دفترچه اقامت و پاسپورت اقامتی در صورت داشتن اجازه کار با توجه به نوع اقامت.
اتباع خارجی که به صورت قانونی در کشور حضور دارند و دارای یکی از مدارک معتبر فوق هستند می‌توانند از طریق دفاتر کفالت برای دریافت مجور کار اقدام کنند.
هزینه مجوز کار هر ساله در قانون بودجه تعیین می‌شود. بر اساس آن، برای سال ۱۴۰۴، صدور پروانه کار ۱۲ میلیون ریال و تمدید پروانه ۱۰ میلیون ریال هزینه دارد. ممکن است هزینه‌های اداری دیگری نیز اعمال شود؛ برای مثال، بابت چاپ کارت.
بسته به استان محل سکونت، اتباع خارجی به طور کلی ممکن است لازم باشد رسته شغلی خود را از میان گروه‌های شغلی مجاز برای اتباع خارجی انتخاب کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، لطفاً به مراکز کفالت، دفاتر اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی یا اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل سکونت خود مراجعه نمایید.
اشتغال بدون داشتن مجوز اقامت قانونی و معتبر و بدون پروانه کار قانونی و معتبر، نقض قوانین ملی محسوب می‌شود و خطر بازداشت و اخراج از کشور را در پی خواهد داشت.
معیشت و توانمندسازی اقتصادی
یکی از مهم‌ترین راه‌حل‌های حمایتی برای پناهندگان در ایران، ارتقاء وضعیت معیشتی و اقتصادی آنان است. تأمین معیشت پایدار نه تنها به افزایش خوداتکایی و استقلال اقتصادی پناهندگان کمک می‌کند، بلکه نقشی کلیدی در حفظ کرامت انسانی و ارتقاء عزت‌نفس آنان نیز دارد.
در همین راستا، کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان با همکاری نهادهای دولتی جمهوری اسلامی ایران از جمله سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور و همچنین سازمان‌های غیردولتی پروژه‌هایی را برای ارتقاء مهارت‌های شغلی و تقویت توان اقتصادی پناهندگان اجرا می‌کند. هر پروژه دارای اهدافی خاصی بوده و بسته به نوع دوره آموزشی، به طور معمول از سه ماهه آخر سال شمسی تا پایان فصل پاییز سال بعد اجرا می‌شود. چنانچه شما دارای کارت آمایش /هویت هستید و علاقه‌مندید تا از آموزش‌های مهارتی و فنی بهره‌مند شوید، با نزدیک‌ترین دفتر کمیساریا تماس بگیرید.
این برنامه‌ها شامل برگزاری «دوره‌های آموزش فنی و حرفه‌ای» در رشته‌های متنوع، کارگاه‌های مهارت‌افزایی، و همچنین پروژه‌های کوچک کارآفرینی و حمایت از کسب‌وکارهای خرد است. شما می‌توانید وبسایت های سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور (آدرس وبسایت) و وبسایت موسسه خیریه مهر ایلیا شمیرانات (وبسایت ایلیا) را بررسی کنید.
با شرکت در دوره‌ها و برنامه‌های سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و قبولی در آزمون‌های نهایی آن، شرکت کنندگان گواهی معتبر رسمی از سازمان آموزش فنی و حرفه ای ایران دریافت می‌کنند، که می‌تواند به شناسایی توانایی آنان کمک کند.
در همین راستا، در چارچوب «استراتژی منطقه‌ای راه‌حل‌های پایدار برای پناهندگان افغانستانی» کمیساریا با همکاری دولت‌های ایران، افغانستان و پاکستان، رویکردی چندجانبه را برای تقویت تاب‌آوری اقتصادی پناهندگان، کاهش فشار بر جوامع میزبان و تسهیل بازگشت داوطلبانه و ادغام پایدار در کشورهای مبدأ دنبال می‌کند.
چنین اقداماتی علاوه بر تقویت خوداتکایی پناهندگان، به کاهش فشار اقتصادی بر جامعه میزبان نیز کمک می‌کند و زمینه‌ای را فراهم می‌سازد تا پناهندگان در صورت بازگشت به کشور خود، با مهارت‌ها و دانش جدید، تجربه‌ای موفق از ادغام پایدار در جامعه خویش داشته باشند.