Yunanistan’daki mülteciler ve sığınmacılar için eğitime erişim:
Yunan eğitim sistemi, Yunanistan Eğitim, Araştırma ve Din İşleri Bakanlığının merkezi sorumluluğu ve denetimi altındadır.
Bakanlığın sayfasından Yunanca olarak detaylı bilgiye erişebilirsiniz. Yunanistan’da eğitim hakkında İngilizce, Arapça ve Farsça dillerinde hazırlanan kılavuza ulaşabilirsiniz.
Çocuklarım Yunanistan’da eğitim görebilir mi?
Evet, eğer sığınmacı, mülteci ya da ikincil koruma statüsündeyseniz, küçük çocuklarınızın Yunan vatandaşları ile benzer koşullar altında milli eğitim sistemine dâhil olma hakkı bulunmaktadır.
Yunan okullarına kayıt yaptırmak için Yunan vatandaşlarıyla aynı belgeleri sunmanız gerekmektedir. Doğum veya aile durumu bildiriminiz olmasa bile çocuklarınız kayıt olabilir. Okul kaydı için aşağıdaki belgeleri sunmanız gerekmektedir:
- “Uluslararası koruma başvuru sahibi kartı” veya “sığınmacı kartı” veya geçerli ikamet izni,
- Sağlık veya aşı karnesi,
- İkamet belgesi.
Mülteci çocuklar ülkede kaldıkları süre boyunca eğitim hizmetlerinden faydalanabilmektedir. Yunanistan’dan resmi olarak ayrıldığınızda katılım belgesi verilecektir. Yunanistan’daki eğitim hizmetlerinden faydalanmanız, sizin ve ailenizin Yunanistan’da kalmak zorunda olduğu anlamına gelmemektedir.
Yunanistan’da eğitim zorunlu mudur?
Yunanistan’da eğitim, mülteci ve sığınmacılar dâhil, 5 ila 15 yaşları arasındaki tüm kız ve erkek çocukları için zorunludur. Zorunlu eğitim, okul öncesi eğitim (bir yıl), ilkokul ve ortaokul eğitimini içerir. İlköğretim (Dimotiko) altı yıl, ortaokul (Gimnasio) üç yıl sürer.
Lise eğitimi üç yıl sürer ve düz lise (Enieo Likio) ve teknik meslek okullarından (TEE) oluşur. Öğrenciler, Gimnasio’nun (ortaokulun) sonunda, 15 yaşındayken mesleki ve akademik kurslar arasında seçim yapabilmektedir.
Okul öncesi eğitim ve erken çocukluk eğitim kurumları
Yunanistan’da 6 ay ila 5 yaş arası çocuklar bebek bakım merkezlerine (vrefonipiakos stathmos) gönderilebilmektedir.
Çocuğunuz 2,5 ila 5 yaş arasındaysa, belediyelere bağlı ya da özel olarak işletilen bir kreşe (paidikos stathmos) yerleştirmek için başvuru yapabilirsiniz. Anaokulu (nipiagogeio) 5 yaşından itibaren zorunlu olup 4 yaşındaki çocuklar da anaokuluna gidebilmektedir.
Açık bir barınma merkezinde (kamp) yaşıyorsanız, Milli Eğitim Bakanlığının kuracağı anaokullarına gidebilirsiniz.
Eğer bir şehirde yaşıyorsanız, çocuğunuzu kaydettirmek için en yakın anaokuluna gidebilirsiniz.
Başvuru formunu doldurmanız, adresinizi gösterir bir belge sunmanız ve ayrıca kız ya da erkek çocuğunuzun aşılarının tam olduğunu gösteren “sağlık karnesini” ibraz etmeniz gerekmektedir. Kayıt işlemleri her yıl 1-15 Haziran arasında yapılır, ancak okulda yer varsa bu tarihlerden sonra da başvurular kabul edilebilir.
İlkokul ve Ortaokul (Gimnasio) Eğitimi
6 yaşına giren çocuklar ilkokulun birinci (A) sınıfına kayıt yaptırabilir.
6 yaşından büyük çocuklar için durumunu gösteren bir belge sunmanız veya daha önce hangi ülkede kaç yıl okula gittiğini beyan etmeniz gerekmektedir.
Eğer şehir içindeki bir apartman dairesinde, otelde ya da binada yaşıyorsanız, 6-15 yaş arası çocuklarınızı okula kaydettirebilirsiniz. Sabah dersleri ilkokullarda gerçekleştirilmektedir. Ortaokullarda, Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen bir “Öncelikli Eğitim Bölgeleri” (ZEP) programı vardır. Çocuklar, okula Yunan vatandaşları ile birlikte gider. Özellikle Yunanca dil öğrenimi konusunda destek sağlamak amacıyla hazırlık sınıfları oluşturulacaktır.
Evinize en yakın okula gitmeniz ve çocuklarınızı okula kaydettirmek istediğinizi söylemeniz gerekmektedir. Yanınıza almanız gereken en önemli evrak, çocuğunuzun ilgili tüm aşıları yaptırdığına dair belgedir.
Okul ayrıca sizden şunları isteyebilir:
- İkamet belgesi. Bir STK veya başka bir kuruma (belediye gibi) ait bir “açık barınma merkezi”, kamp, apartman veya kabul merkezinde yaşıyorsanız, merkezin idaresinden sorumlu kurumdan adresinizi gösterir bir belge talep edebilirsiniz. Bir Yunan vatandaşı, göçmen veya mülteci statüsündeki birisi tarafından ağırlanıyorsanız, bu kişiden size ev sahipliği yaptığını belirten resmi ve yazılı bir beyan alarak sunmanız gerekir. Bu beyanda, kişinin vergi numarası ve Vatandaş Hizmet Merkezi (KEP) imza beyannamesi yer almalıdır. Buna ek olarak, adreste ev sahibi veya kiracı olduklarına dair, kira kontratı, taşınmaz tapusu veya elektrik / su / doğalgaz faturası gibi bir belgeye ihtiyacınız olacaktır.
- Sağlık raporu. Bu belge, çocuğunuz tıbbi muayeneden geçtikten sonra verilmektedir. Çocuğunuzun okulu, bu rapor sayesinde çocuğunuzun tedavi gereken tüm sağlık sorunları hakkında bilgi edinir. Tıbbi muayeneler ücretsizdir; muayene için en yakın halk sağlığı merkezine veya kliniğe gidebilirsiniz.
- Çocuğunuzun Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi Kartı (veya sığınmacı kartı) veya geçerli ikamet izni.
Okul bu belgelerin birer kopyasını alacaktır.
Açık bir barınma merkezinde (kamp veya barınma merkezi) yaşıyorsanız, çocuğunuzun eğitim alma hakkı vardır. Çocuklarınız, Öncelikli Eğitim Bölgeleri programına veya Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen öğleden sonra derslerine katılmak için yakındaki okullara gidebilirler. Daha fazla bilgi için bulunduğunuz yerdeki Mülteci Eğitim Koordinatörüne başvurabilir veya birçok dilde ayrıntılı bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.
Ortaöğretim kapsamı
Ortaöğretim iki seviyeden oluşmaktadır:
- 3 yıl zorunlu ortaokul (Gimnasio) eğitimi
- Zorunlu olmayan Genel Lise, Meslek Lisesi ve Teknik Lise.
Çocuğumu ortaokula (gimnasio) veya liseye nasıl kaydettiririm?
Yunanistan’da ilkokul veya ortaokuldan mezun olan çocukların okula kaydı otomatik olarak yapılır.
Çocuğunuz, kendi ülkenizde veya başka bir ülkede ortaöğretim gördüyse, ilgili katılım belgesini sunabilirsiniz. Katılım belgeniz yoksa, çocuğunuz bir kurul huzurunda sınava girebilir.
Özel İlkokullar nelerdir?
Bazı ilkokullarda engelli öğrenciler için (ağır işitme bozukluğu veya zekâ ya da öğrenme engelleri) uzman personel ve öğretmenler bulunmaktadır. Özel okullara kaydolmak için, Özel İhtiyaç Sahiplerini Tanı, Değerlendirme ve Destek Merkezlerinin (KE.D.D.Y.) tavsiyede bulunup gereken yönlendirmeyi yapması gerekmektedir.
Kültürlerarası okul nedir?
Bu okullarda kültürlerarası iletişime ve öğrencilerin eğitim ve kültür ihtiyaçlarına odaklanılarak özel araştırma ve yenilik programları uygulamaktadır. Öğretmenler, kültürlerarası eğitim deneyimleri, öğrencilerinin ana dillerini bilmeleri ve yabancı dil olarak Yunanca öğretimi esasına göre seçilip görevlendirilmektedir. Ülkede kültürlerarası nitelikte 13 ilköğretim, 13 ortaöğretim kurumu mevcuttur.
Kültürlerarası okulların listesine buradan ulaşabilirsiniz. Bağlantıda verilen bilgiler Yunancadır.
Bulunduğunuz yerdeki kültürlerarası okulların işleyişi hakkında göçmen / mültecilere yönelik faaliyet gösteren STK’lardan da bilgi alabilirsiniz.
Akşam ortaokulu ve lisesi nedir?
Bu okullar sabahları çalışan 15 yaş üstü öğrenciler için kurulmuştur. Katılım burada da her akşam 4-5 saat olmak üzere toplam 3 senedir.
Liseden sonra hangi fırsatlar mevcuttur?
Yunanistan’da ortaöğretimden (lise) mezun olan çocuklar, Üniversitelere veya Yüksek Teknoloji Enstitülerine girmek için sınava girebilir ya da Mesleki Eğitim Enstitülerine (IEK) kaydolabilirler.
Yunanistan’da yetişkin eğitimi mevcut mudur?
Yetişkinler için, devlet veya özel kuruluşlar, STK’lar ve diğer kurumlar tarafından düzenlenen çeşitli eğitim programları vardır. Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Sekreterliği, yetişkinlere yönelik eğitim programlarının çoğundan sorumlu makamdır. Yetişkin eğitimi kapsamında sunulan hizmetlerden bazıları aşağıda örneklenmiştir:
İkinci Şans Okulları zorunlu eğitimi tamamlamayan yetişkinler içindir. Programın süresi iki yıldır ve öğleden sonra dersleri yapılmaktadır. Mezun olan öğrenciler ortaokul diplomasına denk bir diploma alırlar. Ülkenin çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren İkinci Şans Okulları hakkında Yunanca bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Hayat Boyu Öğrenme Merkezleri belediyeler bünyesinde faaliyet göstermektedir.
Üniversiteler, STK’lar ve Mesleki Eğitim Merkezleri tarafından göçmenler ve mülteciler için Yunanca dil kursları düzenlenmektedir. Mülteci ve göçmenlere yönelik faaliyet gösteren STK’lardan konu hakkında daha fazla bilgi veya program detaylarını öğrenebilirsiniz.
Yunanistan’da online dil kursları, 1.000 kontenjanlı Yunanistan Ege Üniversitesi gibi üniversitelerde verilmektedir. Bu üniversiteler, mültecilere ve göçmenlere Avrupa dillerini öğrenme fırsatını sunan Erasmus OLS+ programına katılmaktadır. Daha fazla bilgiye buradan erişebilirsiniz.
Yunanistan’da yükseköğretim görebilir miyim?
Yunanistan’da ortaöğretimden mezun olduysanız, Yunan vatandaşları ile aynı koşullar altında yükseköğretim eğitimine katılabilirsiniz. Bunun için ilgili sınavlara katılmanız gerekmektedir.
Başka ülkedeki bir ortaöğretim kurumundan mezun olduysanız, o zaman diğer göçmenlerle aynı statüde yer alırsınız. Mülteci ve sığınmacıların Yunanistan’daki üniversitelere girmelerini kolaylaştıran özel kanun hükümleri bulunmamaktadır. Konuyla ilgili detaylı bilgi için Eğitim Bakanlığının İngilizce sayfasına ulaşabilirsiniz.
Başka bir ülkeden aldığım diploma Yunanistan’da geçerli mi?
Eğer mülteci ya da ikincil koruma statüsündeyseniz, yabancı diplomaların, sertifikaların ve yeterlilik belgelerinin tanınması ile ilgili olarak Yunan vatandaşları ile aynı şekilde muamele görürsünüz.
Eğer niteliklerinizi gösteren bir belge sunamıyorsanız, ilgili Yunan makamlarının süreçte kolaylık sağlaması gerekmektedir. Ancak henüz mültecilerin özel durumunu dikkate alan prosedürler mevcut değildir.
Eğer sığınmacıysanız, diploma veya sertifikanızın tanınabilmesi için ek şartlar yerine getirmeniz gerekebilir.
Diplomaların tanınmasıyla ilgili işlemlerden aşağıdaki devlet kurumları sorumludur:
İlköğretim ve Ortaöğretim diplomalarının tanınması için Eğitim Bakanlığı Çalışmalar, Programlar ve Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı. Daha fazla bilgiye Yunanca olarak buradan ulaşabilirsiniz.
Ulusal Yeterlilik Akreditasyon ve Mesleki Rehberlik Kurumu (Ε.Ο.P.P.Ε.P.) hakkında daha fazla bilgiye Yunanca olarak buradan ulaşabilirsiniz.
Disiplinlerarası Akademik Unvan ve Bilgilerin Tanınması Kurumu hakkında daha fazla bilgiye Yunanca dilinde buradan ulaşabilirsiniz.