Πληροφορίες για εκτοπισθέντα άτομα από την Ουκρανία

Σημαντικές πληροφορίες που έχουν συνταχθεί από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) σχετικά με όσους είναι στην Ουκρανία, μπορείτε να βρείτε εδώ.

Πληροφορίες για εκτοπισθέντα άτομα από την Ουκρανία στην Ελλάδα διατίθενται σε αυτήν την ιστοσελίδα και στις ακόλουθες ιστοσελίδες άλλων φορέων:

1. Είσοδος και διαμονή για εκτοπισθέντα άτομα από την Ουκρανία

Οι κάτοχοι ουκρανικού βιομετρικού διαβατηρίου μπορούν να εισέλθουν από όλα τα επίσημα σημεία εισόδου, χωρίς να χρειάζονται θεώρηση εισόδου.

Οι κάτοχοι ουκρανικού διαβατηρίου χωρίς βιομετρικά χαρακτηριστικά (παλαιού τύπου), που δεν διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα ή έχουν διαβατήριο που έχει λήξει μπορούν επίσης να εισέλθουν στην Ελλάδα από όλα τα επίσημα σημεία εισόδου, με την χορήγηση υπηρεσιακού σημειώματος από την Ελληνική Αστυνομία το οποίο επιτρέπει μέγιστη διαμονή 90 ημερών: εντός αυτής της περιόδου θα είναι σε θέση να υποβάλουν αίτηση για προσωρινή προστασία (βλ. παρακάτω, παράγραφο 3).

Εκτοπισμένα άτομα από την Ουκρανία που ταξιδεύουν με παιδιά θα πρέπει να δείξουν πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ή πιστοποιητικό γέννησης. Εάν δεν διαθέτετε κανένα από αυτά τα έγγραφα, θα πρέπει να συμπληρώσετε και να υποβάλετε μια επίσημη δήλωση που να δηλώνει τον αριθμό των παιδιών, το όνομα, το επώνυμο, το φύλο και την ημερομηνία γέννησής τους.

Κατά την είσοδο στην Ελλάδα με ιδιωτικό όχημα, ο οδηγός υποχρεούται να παρουσιάσει έγκυρη άδεια οδήγησης. Ουκρανικά ιδιωτικά οχήματα απαλλάσσονται από την πληρωμή διοδίων στους αυτοκινητόδρομους. Εάν εισέλθετε με ιδιωτικό όχημα, θα πρέπει να δηλώσετε τις σχετικές πληροφορίες στο τελωνείο της πόλης. Για μια χρονική περίοδο 6 μηνών από την είσοδό σας στη χώρα, μπορείτε να κινείστε ελεύθερα στη χώρα με το όχημά σας. Προσέλθετε στο τελωνείο στο σημείο εισόδου στα σύνορα, για να λάβετε ένα αποδεικτικό έγγραφο, όπου αναφέρεται η ημερομηνία εισόδου του αυτοκινήτου στην Ελλάδα. Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το τελωνείο στον τόπο της διαμονής σας για περισσότερες πληροφορίες.

Αν δεν παραλάβατε την «πράσινη κάρτα» (ασφάλιση για το αυτοκίνητο εκτός της χώρας ταξινόμησής του) πριν από την αναχώρησή σας από την Ουκρανία, το αυτοκίνητό σας με ουκρανικές πινακίδες μπορεί να καλυφθεί κατ’ εξαίρεση για μια περίοδο 30 ημερών χωρίς χρέωση. Μετά τη λήξη της περιόδου των 30 ημερών, θα πρέπει να ασφαλίσετε το όχημά σας μέσω του Ουκρανικού Γραφείου Διεθνούς Ασφάλισης, με κόστος περίπου 180 ευρώ/μήνα ή να λάβετε προσωρινές ελληνικές πινακίδες για να ασφαλίσετε το αυτοκίνητό σας μέσω των ελληνικών ασφαλιστικών εταιριών.

Ουκρανοί υπήκοοι που φεύγουν από την Ελλάδα για τη Βουλγαρία θα πρέπει να ερευνήσουν εκ των προτέρων σε συνεργασία με το Βουλγαρικό Προξενείο σχετικά με τα απαιτούμενα εισόδου (θεώρηση εισόδου), εάν δεν είναι κάτοχοι βιομετρικού διαβατήριου.

2. Διαμονή, υγεία και εκπαίδευση

Για όσους φτάνουν από την Ουκρανία μέσω των χερσαίων συνόρων και επιθυμούν να έχουν βραχυχρόνια διαμονή, αυτή προσφέρεται στην ανοιχτή δομή φιλοξενίας της Σιντικής/ Κλειδί. Όσοι επιθυμούν να φιλοξενηθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μπορούν να υποβάλουν αίτημα στην ειδική πλατφόρμα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, που διατίθεται εδώ:

Για την υποβολή του αιτήματος, είναι απαραίτητο να επισυνάψετε μια φωτογραφία του ταξιδιωτικού εγγράφου (σελίδα διαβατηρίου με τα στοιχεία σας και τη σφραγίδα εισόδου στην Ελλάδα) και να προσδιορίσετε την ημερομηνία από την οποία θα χρειαστείτε το κατάλυμα.

Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου θα σας διαθέσει χώρο διαμονής σε δομές φιλοξενίας που ήδη διαθέτει: στη δομή Σερρών στη Βόρεια Ελλάδα και στη δομή Ελευσίνας στην περιοχή της Αττικής.

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες δικαιούνται να έχουν  δωρεάν πρόσβαση στις υπηρεσίες των δημόσιων νοσοκομείων και των ιατρικών κέντρων, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων ψυχικής υγείας και φυσικής αποκατάστασης, ακόμη και αν δεν τους έχει παραχωρηθεί προς το παρόν ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (AMKA). Εάν δεν έχουν ακόμα τον AMKA, οι Ουκρανοί πρόσφυγες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δομές δημόσιας υγείας δείχνοντας το διαβατήριό τους ή, αν δεν το έχουν, το υπηρεσιακό έγγραφο που εκδίδεται από την αστυνομία.

Για δωρεάν ψυχοκοινωνική υποστήριξη, οι Ουκρανοί στην Ελλάδα μπορούν να επικοινωνούν με την γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, που λειτουργεί από την Ε.Π.Α.Ψ.Υ., συνεργάτη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR): λειτουργώντας με έναν υπάλληλο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στην κοινότητα, που μιλάει Ουκρανικά και Ρώσικα, η γραμμή βοήθειας είναι ανοιχτή από Δευτέρα ως Παρασκευή, 09:00- 17:00, στο τηλέφωνο επικοινωνίας: (+30)6936514117.

Μπορείτε επίσης να επικοινωνήσετε με τη γραμμή βοήθειας του Υπουργείου Υγείας για την παροχή δωρεάν ψυχοκοινωνικής υποστήριξης στους Ουκρανούς πρόσφυγες, που λειτουργεί με επαγγελματίες ψυχολόγους ουκρανικής καταγωγής: η γραμμή βοήθειας ειναι ανοιχτή από Δευτέρα ως Παρασκευή, 09:00 – 21:00, στο τηλέφωνο 10306 (επιλέξτε 4).

Όσοι επιθυμούν υγειονομική στήριξη και στήριξη ψυχικής υγείας και βρίσκονται στην Αθήνα, μπορούν επίσης να προσεγγίσουν την κλινική των Γιατρών χωρίς Σύνορα – MSF, που βρίσκεται στην οδό Σόλωνος αρ. 133, στην Αθήνα.

Η οργάνωση ΜΕΤΑδραση προσφέρει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσίων σε Ουκρανούς πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης, της νομικής και ψυχολογικής συνδρομής, του φαγητού και των μαθημάτων εκμάθησης γλώσσας. Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να δείτε εδώ (στα Αγγλικά, Ελληνικά, Ουκρανικά και Ρώσικα).

Τα παιδιά από την Ουκρανία μπορούν να εγγραφούν στα δημόσια σχολεία. Για υποστήριξη σχετικά με αυτό, ανατρέξτε στην ειδική ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας της Ελλάδας, όπου περιέχει οδηγό και στην ουκρανική γλώσσα.

3. Προσωρινή Προστασία στην Ελλάδα

Οι παρακάτω ομάδες ατόμων που έχουν εκτοπιστεί στην Ελλάδα από την Ουκρανία στις ή μετά από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 δικαιούνται προσωρινή προστασία (σύμφωνα με την Υπουργική απόφαση 131035/04.03.2022):

  • Ουκρανοί υπήκοοι που κατοικούσαν στην Ουκρανία πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022.
  • Ανιθαγενείς και υπήκοοι τρίτων χωρών εκτός της Ουκρανίας που επωφελήθηκαν διεθνούς προστασίας ή ισοδύναμης εθνικής προστασίας στην Ουκρανία πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022.
  • Τα μέλη της οικογένειας των προσώπων που αναφέρονται στις δύο πρώτες κατηγορίες, ακόμη και αν δεν είναι ουκρανοί υπήκοοι, με την προϋπόθεση ότι η οικογένεια προϋπήρχε και διέμενε στην Ουκρανία πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ως μέλη μιας οικογένειας θεωρούνται 1) ο/η σύζυγος και ο/η σύντροφός του/της σε σταθερή σχέση, δεόντως αποδεδειγμένη, 2) τα άγαμα ανήλικα τέκνα, 3) άλλοι στενοί συγγενείς 1ου και 2ου βαθμού που ζούσαν με τον ωφελούμενο ως οικογένεια.
  • Άτομα που ανήκουν στις ανωτέρω κατηγορίες και εγκατέλειψαν την Ουκρανία μετά τις 26 Νοεμβρίου 2021, λόγω των αυξημένων εντάσεων ή βρίσκονταν σε έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. λόγω διακοπών ή δουλειάς) και, ως συνέπεια της ένοπλης σύρραξης, δεν μπορούν να επιστρέψουν στην Ουκρανία,

Στην Ελλάδα, οι παρακάτω κατηγορίες δεν δικαιούνται προσωρινή προστασία, αλλά μπορούν να υποβάλουν αίτηση για διεθνή προστασία (αίτηση ασύλου).

  • Οποιοσδήποτε έφυγε από την Ουκρανία πριν από τις 26 Νοεμβρίου 2021
  • Υπήκοοι τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς που διέμεναν στην Ουκρανία με μόνιμη άδεια παραμονής πριν από τις 24 Φεβρουαρίου, που δεν μπορούν να επιστρέψουν με ασφάλεια στη χώρα καταγωγής τους.

Στους δικαιούχους προσωρινής προστασίας που υποβάλλουν αίτηση, χορηγείται προσωρινή προστασία εντός 90 ημερών από την άφιξη τους, για αρχική περίοδο ενός (1) έτους, δηλαδή έως τις 4 Μαρτίου 2023. Το καθεστώς μπορεί να παραταθεί για άλλους έξι μήνες, δηλαδή έως τις 4 Σεπτεμβρίου 2023 και στη συνέχεια, για άλλους έξι μήνες, δηλαδή έως τις 4 Μαρτίου 2024. Αυτό το καθεστώς παρέχεται από την υπηρεσία ασύλου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και δίνει δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας και στην ιατρική περίθαλψη.

Η άδεια παραμονής προσωρινής προστασίας ακυρώνεται πριν από τη λήξη της στις ακόλουθες περιπτώσεις: 1) αν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθετήσει την απόφαση να τερματίσει την προσωρινή προστασία, 2) όταν γίνεται μεταφορά του οφελούμενου από το ένα Κράτος Μέλος της ΕΕ στο άλλο, 3) όταν γίνεται μεταφορά του οφελούμενου από ένα Κράτος Μέλος της ΕΕ στο άλλο στην περίπτωση διατήρησης της οικογενειακής ενότητας και 4) στην περίπτωση που μια άδεια παραμονής εκδίδεται για τον οφελούμενο από ένα άλλο Κράτος Μέλος της ΕΕ.

Για να υποβάλετε αίτηση προσωρινής προστασίας, επισκεφθείτε την ακόλουθη πλατφόρμα προ-εγγραφής στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου σε αυτόν τον ιστότοπο: https://migration.gov.gr/en/ukraina_ukr/

Μόλις ολοκληρώσετε την αίτησή σας, θα σας δοθεί ένα ραντεβού (ημερομηνία και ώρα) στην τοποθεσία που επιλέξατε για την εγγραφή σας και θα λάβετε μια επιβεβαίωση στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που δηλώσατε. Το ραντεβού είναι το ίδιο για όλα τα μέλη που απαριθμούνται στην αίτηση. Θα πρέπει να έχετε μαζί σας τον αρίθμό του ραντεβού σας, το διαβατήριο σας/την ταυτότητά σας/ το Υπηρεσιακό Σημείωμα της Αστυνομίας και κάθε έγγραφο που κατοχυρώνει τους οικογενειακούς δεσμούς με τα άλλα μέλη που είναι καταχωρημένα στην αίτηση.

Το ραντεβού θα πραγματοποιηθεί σε ένα από τα πέντεσχετικά Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου, που βρίσκονται στην Αθήνα (Κατεχάκη), Άλιμος, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και το Ηράκλειο (Κρήτη). Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών της Ελλάδας ανακοίνωσε ότι οι Ουκρανοί πρόσφυγες, για τη μεταφορά τους από/προς τα Περιφερειακά Γραφεία Ασύλου δικαιούνται να λάβουν δωρεάν εισιτήρια μετ’ επιστροφής των λεωφορείων ΚΤΕΛ.

Εάν επιθυμείτε να έχετε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου μέσω τηλεφώνου (0030 2131629600) ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: [email protected]

4. Αίτηση Ασύλου

Οι υπήκοοι της Ουκρανίας και οι υπήκοοι τρίτων χωρών ή οι ανιθαγενείς που δεν περιλαμβάνονται στις παραπάνω κατηγορίες δικαιούχων προσωρινής προστασίας μπορούν να υποβάλουν αίτηση για διεθνή προστασία (άσυλο) στην Ελλάδα.

Οι δικαιούχοι προσωρινής προστασίας μπορούν επίσης να υποβάλουν αίτηση για διεθνή προστασία όποτε το επιθυμήσουν, χωρίς να ανακληθεί η άδεια διαμονής της προσωρινής προστασίας.

5. Παιδιά που ταξιδεύουν μόνα τους ή έχουν χωριστεί από τους γονείς τους

Εάν είστε κάτω των 18 ετών και ταξιδεύετε μόνος ή αν ταξιδεύετε με παιδιά που έχουν χωριστεί από τους γονείς τους, ή γνωρίζετε οποιοδήποτε παιδί που βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Εθνικό Μηχανισμό Επείγουσας Ανταπόκρισης για την ταυτοποίηση και την Προστασία των Ασυνόδευτων Ανηλίκων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Αυτός ο μηχανισμός θα μεταφέρει τα παιδιά σε δομές επείγουσας φιλοξενίας και θα αναλάβει τις σχετικές διαδικασίες αναγνώρισης (εάν είναι απαραίτητο) και κηδεμονίας.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί τους μέσω:

• Τηλεφώνου: (24/7 Γραμμή): 0030 2132128888, 0030 2132128380, 0030 2132128381, 0030 2132128382

• Email: [email protected]

6. Κίνδυνοι για εμπορία ανθρώπων

Οι εγκληματίες μπορεί να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την ευαλωτότητα των προσφύγων ή να τους παρασύρουν με υποσχέσεις ή δωρεάν μεταφορά, στέγαση, απασχόληση ή άλλη μορφή βοήθειας. Αυτή η εκμετάλλευση ευάλωτων ανθρώπων για το κορμί τους και την εργασία τους αποκαλείται εμπορία ανθρώπων.

Αν πιστεύετε ότι υπάρχει εμπορία ανθρώπων, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ειδική γραμμή βοήθειας της Α21 στην Ελλάδα, καλώντας τον αριθμό 1109.

7. Παραπομπές για είσοδο στον Καναδά, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες εκτός ΕΕ

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στην Ελλάδα δεν κάνει παραπομπές για επανεγκατάσταση σε τρίτες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Η απόφαση εισδοχής και εισόδου σε μία από τις χώρες αυτές λαμβάνεται αποκλειστικά από την αρμόδια εθνική αρχή της χώρας προορισμού. Μπορείτε να βρείτε σχετικές πληροφορίες με τις δυνατότητες μετάβασης στον Καναδά για ανθρώπους που έχουν πληγεί από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, στην ιστοσελίδα της Πρεσβείας του Καναδά. Για την υποστήριξη θεώρησης εισόδου του Ηνωμένου Βασιλείου στους Ουκρανούς, πατήστε εδώ. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες για μετακίνηση και διαμονή εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείτε εδώ.

8. Υποστήριξη από ιδιώτες

Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ξεκίνησε μια πλατφόρμα για όσους πολίτες επιθυμούν να συνεισφέρουν δωρεές στον εκτοπισμένο ουκρανικό πληθυσμό στην Ελλάδα. Αυτές οι δωρεές μπορούν είτε να είναι σε είδος, όπως τρόφιμα και ρούχα, είτε υπηρεσίες, όπως μετάφραση και νομική και ψυχολογική υποστήριξη.

Εάν επιθυμείτε να κάνετε δωρεά για την υποστήριξη της ανθρωπιστικής ανταπόκρισης στην Ουκρανία, σας ενθαρρύνουμε να σκεφτείτε να κάνετε μία δωρεά στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για του Πρόσφυγες: Αγγλικά / Ελληνικά

9. Επικοινωνία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR)

Για να έρθετε σε επαφή με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) σχετικά με προσωπική σας υπόθεση, μπορείτε να κάνετε κλικ στην επιλογή «Επικοινωνήστε μαζί μας» στα αριστερά (ή σε αυτόν τον σύνδεσμο) για να συμπληρώσετε την ειδική φόρμα.