Sığınma sürecinin ilk aşaması uygunluk tespitidir. Sığınma talebinde bulunduktan sonra, hükümet yetkilileri kimliğinizi doğrulayacak, güvenlik taraması yapacak ve iltica hukukuna ilişkin konularda karar vermekle görevli mahkeme olan Kanada Göçmenlik ve Mülteci Kurulu’na (IRB) sevk edilmeye uygun olup olmadığınızı belirlemek için bir mülakat gerçekleştirecektir.
Örneğin aşağıdaki durumlarda sığınma talebiniz IRB’ye sevk edilmeye uygun olmayabilir:
- Kanada’da daha önce reddedilen, vazgeçilen, geri çekilen veya uygun bulunmayan bir talepte bulunduysanız;
- Korkmadan geri dönebileceğiniz başka bir ülke tarafından mülteci olarak tanınarak kabul edilmişseniz;
- Güvenli Üçüncü Ülke Anlaşması (STCA) kapsamında bir istisnaya hak kazanmadığınız halde Kanada kara sınırında bir talepte bulunmuş iseniz;
- Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Avustralya veya Yeni Zelanda’da daha önce sığınma talebinde bulunmuş iseniz.
IRB’ye sevk edilmeye uygun olmama nedenlerinin tam listesini hükümetin web sitesinde bulabilirsiniz.
Kanada’ya sığınma talebinde bulunmak üzere geldiğinizde, kim olduğunuzu kanıtlamak ve akrabalık bağlarınızı göstermek için sizin ve beraberinizdeki aile üyelerinin kimlikleri gereklidir. Aşağıdaki kimlik belgelerinden herhangi birini (orijinal veya suret) yetkililere sunarak kim olduğunuzu kanıtlayabilirsiniz:
- Pasaport
- Ehliyet
- Ulusal kimlik kartı
- Doğum belgesi (çocukların doğum belgeleri dahil)
- Evlilik cüzdanı
- İlgili diğer belgeler
Aşağıdaki konularda iltica sürecinizi kolaylaştırmak için tam işbirliği yapmalısınız:
- Kanadalı yetkililerin sorularını yanıtlamak.
- Kanadalı yetkililere Kanada’ya nasıl geldiğinizi açıklamak.
- Gerçek veya sahte olsun, seyahat sırasında kullanılan tüm belgeleri Kanadalı yetkililere göstermek.
- Kimliğinizi kanıtlayan belgeleri sağlamak.
Kimlik belgelerini imha ederek veya saklayarak Kanadalı yetkililerle işbirliği yapmamak, kimliğinizin belirlenmesini geciktirir ve sizi gözaltına alınma riskiyle karşı karşıya bırakabilir.
Talebiniz uygunsa:
Sığınma talebinde bulunmaya uygun bulunursanız, dosyanız Göçmenlik ve Mülteci Kurulu’na (IRB) sevk edilecektir. IRB, iltica hukukuna ilişkin konularında karar vermeye yetkili bağımsız bir idari mahkemedir. IRB, zulüm görme korkunuzu değerlendirecek ve Kanada’da mülteci olarak tanınıp tanınamayacağınıza karar verecektir.
Başvuru Esasları (BOC) formu, duruşmanızdan önce doldurmanız gereken ve kanıt olarak kullanılacak olan çok önemli bir belgedir.
BOC formu, kendiniz hakkında bilgi verdiğiniz ve neden ülkenize geri dönmekten korktuğunuzu açıkladığınız yerdir. Örneğin, ülkenizde başınıza neler geldiği, yetkililerden ülkenizde sizi korumalarını isteyip istemediğiniz, güvende olmak için ülkenizin başka bir yerine taşınıp taşınmadığınız ve o sırada neden ayrılmaya karar verdiğiniz hakkında bilgi vermelisiniz. Formu doldururken hukuki yardım almalı ve sizden istenen bilgileri doğru bir şekilde cevaplamalısınız.
Halihazırda Kanada’daysanız ve sığınma talebinizi Kanada içinden (bir giriş kapısından değil) başlatıyorsanız, sığınma talebinizi portal üzerinden çevrimiçi olarak sunduğunuzda BOC formunuzu da sunmanız gerekecektir.
Bir giriş kapısında (havaalanı, kara sınırı) sığınma talebinde bulunduysanız, BOC formunu göndermek için son bir tarih olduğunu unutmayın. Bu belge, uygunluk incelemenizin tamamlandığı ve size Mülteci Koruma Talep Belgenizin (üzerinde fotoğrafınızın bulunduğu “kahverengi kağıt”) verildiği günden itibaren 45 gün içinde teslim edilmelidir. BOC hakkında daha fazla bilgiyi IRB’ninweb sitesinde bulabilirsiniz.
BOC’yi bir avukat yardımıyla doldurmanız önemle tavsiye edilir.
Duruşma sırasında IRB, Kanada’da mülteci korumasına hak kazanıp kazanmadığınıza karar vermek için başvurunuzu değerlendirecektir. Yüz yüze görüşülecek olan acil ve özellikle hassas vakalar haricinde, tüm duruşmalar kural olarak sanal ortamda gerçekleştirilir. Duruşmalar hakkında daha fazla bilgiyi IRB’ninweb sitesinde bulabilirsiniz.
Duruşmanıza hazırlanan bir sığınma başvurusu sahibiyseniz, Sığınma Talebim kılavuzunu okuyarak ya da Bilgilendirme Turu’nakaydolarak hazırlanın.
Bazı özel durumlarda, IRB mülteci koruma talebini duruşma yapmaksızın kağıt üzerinde inceleme yaparak kabul edebilir. Dosya inceleme süreci hakkında daha fazla bilgiyi IRB’nin web sitesinde bulabilirsiniz.
Başvurunuz IRB’ye yönlendirilmek için uygun değilse:
Bu durumda, bazı vakalarda, Sınırdışı Öncesi Risk Değerlendirmesi (PRRA) için başvuruda bulunabilirsiniz. Bu süreçte, Kanada Göçmenlik, Mültecilik ve Vatandaşlık Bürosu (IRCC) zulme uğrama korkunuzu değerlendirecek ve Kanada’da mülteci olarak tanınıp tanınamayacağınıza karar verecektir.