Virusi vya korona

Dalili za kawaida ni pamoja na: Kikohozi, homa, ugumu wa kupumua.

Dalili zingine zinaweza kujumuisha lakini hazizuiliwi na; uchovu, kukimbia pua, kupoteza ladha au harufu, maumivu ya kichwa, koo, maumivu ya misuli au maumivu, na kuhara.

Unaweza kupata habari zaidi kuhusu viriusi vya korona kutoka Shirika la Afya Ulimwenguni hapa.

Wakati virysi vya Korona inatoa hatari kwa watu wote pamoja na watoto, kuna watu wengine ambao wako katika hatari kubwa. Hii ni pamoja na watu:

• walio na magonjwa ya msingi kama vile ugonjwa wa kisukari, shinikizo la damu, pumu
• Watu wote walio na miaka 50 na zaidi.

1. Vaa barakowa hadharani, ukifunika mdomo na pua. Hii ni lazima nchini Kenya. Kuvaa barakowa kwenye kidevu chako au kufunika mdomo wako tu haizuii maambukizi. Watoto walio juu ya umri wa miaka mitano wanapaswa pia kuvaa barakowa.
2. Kudumisha umbali wa mwili wa angalau mita 1.5. Dumisha umbali mkubwa zaidi kati yako na wengine ukiwa ndani ya nyumba. Mbali zaidi, ni bora zaidi.
3. Osha mikono yako mara kwa mara kwa maji na sabuni. Ikiwa hii haipatikani mara moja, unaweza kutumia dawa ya kusafisha(sanitizer). Walakini, mikono inayoonekana yenye uchafu lazima ioshwe na sabuni na maji.
4. Funika mdomo na pua na kitambaa au kiwiko wakati wa kukohoa au kupiga chafya.
5. Epuka kugusa macho, pua, na mdomo.

Ikiwa unapata dalili yoyote ya Virusi Vya Korona unapaswa kumjulisha mfanyakazi wa afya aliye karibu (pamoja na wafanyikazi wa afya wa jamii) na kujitenga nyumbani kwa muda wa siku 10. Walakini, ikiwa una dalili kali kama ugumu wa kupumua, unapaswa kutafuta matibabu katika kituo cha afya kilicho karibu.

Tafadhali piga nambari za simu za Virusi Vya Korona kuuliza mwongozo:

• Kamati ya Uokoaji ya Kimataifa (IRC) – 0800720605 (bila malipo)
• Mawaziri wa Afya wa Kanisa la Africa Inland (AICHM) – 0800720845 (bila malipo)
• Shirika la Msalaba Mwekundu la Kenya (KRCS) – 0706173705
• Wizara ya Afya – 719 (bila malipo) au bonyeza *719#

Unaweza kupata orodha ya vituo vyote vya afya na maeneo yao na vile vile ni wakala gani anayesimamia hapa.

Je! Ni tofauti gani kati ya karantini na kutengwa?

Kujitenga huweka mtu ambaye anaweza kuwa ameambukizwa na virusi mbali na wengine.

Kutengwa humfanya mtu aliyeambukizwa na virusi mbali na wengine. Kutengwa na kujitenga kunaweza kufanywa nyumbani kulingana na ikiwa mgonjwa yuko sawa au la.Msaada hutolewa kwa wale walio katika karantini na kutengwa.

Nani anapaswa kuwa karantini?

• Watu wote wanaotafuta hifadhi wakifika kutoka nchi nyingine.
• Mkimbizi yeyote au anayetafuta hifadhi ambaye alisafiri hivi karibuni kutoka maeneo mengine ya Kenya kwenda Kakuma na Kalobeyei.
• Mtu yeyote ambaye amekuwa akiwasiliana kwa karibu na mtu ambaye amepimwa na ana virusi vya Korona.

Nani anapaswa kutengwa? Mtu yeyote ambaye amepimwa na virusi vya Korona.

Ni nini hufanyika wakati wa karantini katika Vituo vya Mapokezi? Watafuta hifadhi wapya waliowasili watatengwa katika vituo vya mapokezi. Mfanyakazi wa afya atachunguza watu wote kwa ishara za Virusi Vya Korona na maswala mengine yoyote ya kimatibabu. Watu walio na ishara za Virusi Vya Korona (kikohozi, homa, ugumu wa kupumua) watatengwa na jaribio la Virusi vya Korona litafanywa. Watu wasio na dalili watapitia mtihani wa Virusi vya Korona ndani ya siku 3-5 tangu kuwasili kwenye kituo cha mapokezi. Ikiwa hasi, mtu huyo ataachiliwa kutoka kituo cha karantini.

Ni nini hufanyika katika karantini inayotokana na makazi na kutengwa kwa makao?Wakati mtu anajaribiwa kuwa na ugonjwa wa Virusi Vya Korona, wataombwa kujitenga nyumbani ikiwa hawaonyeshi dalili au katika kituo cha afya ikiwa wana dalili kwa muda wa siku 10. Wafanyakazi wa huduma ya afya watafuata mawasiliano ya mtu huyo ili kuhakikisha kuwa pia hutenga kwa siku 10. Wakati wa kutengwa nyumbani, wafanyakazi wa afya ya jamii watatoa msaada pamoja na ushauri na ufuatiliaji wa dalili. Ikiwa mtu katika huduma ya nyumbani anapata dalili kali anapaswa kumjulisha mfanyakazi wa afya anayemutembelea ambaye atahakikisha kwamba wanaelekezwa kwa kutengwa katika kituo cha huduma ya afya. Baada ya siku 10 za kutengwa nyumbani watu hao wataachiliwa kutoka kwa ufuatiliaji. Walakini, wale ambao wanaonyesha dalili zaidi ya kipindi cha siku 10 wataombwa kuendelea kujitenga hadi siku tatu baada ya kukomesha dalili.

Ni nini hufanyika wakati wa kutengwa katika vituo vya afya?Watu wenye dalili na wale walio na hali ya kimsingi ya matibabu ambao wamepimwa na kupatikana kua na Virusi Vya Korona watatibiwa katika vituo vya kutengwa. Watakapokua kwa kituo cha kutengwa, timu za matibabu zitafuatilia kwa karibu watu hawa na kuwapa matibabu kulingana na dalili zilizo oneshwa. Baada ya siku 10 za kutengwa, watu ambao hawaonyeshi dalili watajaribiwa na kuruhusiwa kutoka kituo cha kutengwa. Wale ambao huonyesha dalili watahifadhiwa kwa kutengwa hadi siku tatu baada ya kukomesha dalili.

Huduma za kujitenga na kutengwa kwenye kituo• Ukifika katika kituo cha kujitenga / kutengwa, habari yako ya kibinafsi itakusanywa: Jina, umri, utaifa, historia ya safari, walioasiana kwa karibu na anwani.

• Utapokea vitu vya kibinafsi ambavyo utahitaji wakati wa kukaa kwako: kikombe, kijiko na sahani, chandarua, godoro, kitanda cha kulala na blanketi. Pia utapewa mahali pa kulala.
• Wafanyakazi wa afya watafuatilia vitengo vyako pamoja na joto na utapewa matibabu kadri inavyofaa.
• Utapewa milo mitatu ya moto kwa siku.
• Wanawake wajawazito wataendelea kupata Huduma ya Kuzaa (ANC). Huduma za kinga pia zinapatikana kwa watoto wadogo.
• Mshauri wa kisaikolojia atahakikisha afya yako na kukusaidia kudhibiti mafadhaiko na wasiwasi yako.
• Baada ya kumaliza muda wa kujitenga au kutengwa na kuruhusiwa kutoka, wageni wote watafanya mchakato wa usajili, watapewa kadi za mgawo na Bamba Chakula, na kupewa makazi kabla ya kuhamia kwa jamii.
• Wanajamii wataruhusiwa kurudi kwa jamii baada ya kumaliza muda wa kutenga au kutengwa.

Kenya inatumia chanjo ya Astra Zeneca ambayo hutolewa kwa dozi mbili (kipimo cha pili wiki 8 baada ya kipimo cha kwanza). Chanjo hiyo ilitolewa nchini Kenya katika kaunti tisa tarehe 4 Machi 2021. Chanjo ya Virusi Vya Korona nchini Kenya itafanywa kwa awamu tatu kati ya 2021 na 2023. Awamu ya kwanza inawalenga wafanyakazi wa afya, wafanyakazi wa usalama, walimu, wafanyakazi katika taasisi za kujifunza, makasisi na watu binafsi wenye umri wa miaka 58 na zaidi. Awamu ya pili itwalenga watu wenye umri wa miaka 18 na zaidi na magonjwa ya msingi. Awamu ya tatu italenga watu wenye umri wa miaka 18 katika mikusanyiko.

Madhara yanayowezekana yanaweza kujumuisha maumivu, uwekundu, uvimbe mahali sindani ilidungwa, uchovu, maumivu ya kichwa, maumivu ya misuli, baridi, homa, kichefuchefu.Tafadhali kumbuka kuwa athari hizi ni za kawaida hata kwa chanjo zinazotumiwa dhidi ya magonjwa mengineseases.

Kusudi: Maswali haya yanayoulizwa mara kwa mara yanahusiana na awamu ya kwanza ya chanjo ya Virusi Vya Korona ambayo Serikali ya Kenya inafanya na inalenga wakimbizi wenye umri wa miaka 58 na zaidi huko Kakuma na Kalobeyei.Tafadhali kumbuka kuwa chanjo inaanza tu, kwa hivyo marekebisho yatahitajika. Maswali haya na habari zingine zitasasishwa na kushiriki nawe ipasavyo.

UJUMBE MUHIMU: Wakimbizi wote walio na umri wa miaka 58 na zaidi wanaweza kwenda Hospitali Kuu ya Ammausiat (Kakuma) kati ya Jumatatu- Ijumaa kutoka 08:30 asubuhi – 03:00 jioni kupata chanjo ya Virusi Vya Korona

1. Je! Chanjo za Virusi Vya Korona ziko salama?Ndio. Shirika la Afya Ulimwenguni (WHO) na washirika wake wamethibitisha kuwa chanjo za COVID-19 ni salama.

2. Je! Chanjo zinafaa dhidi ya aina mpya za Virusi Vya Korona?Inawezekana kwamba chanjo imepunguza ufanisi dhidi ya aina zingine mpya, lakini utafiti unaonyesha kwamba hata kwa aina mpya chanjo inakinga dhidi ya athari kali. Wakati utafiti zaidi utaendelea, kulingana na ushauri wa Shirika la Afya ulimwenguni, chanjo zinapaswa kuendelea kama ilivyopangwa.

3. Je! Chanjo ya Virusi Vya Korona ni ya lazima?Hapana. Kupokea chanjo ni hiari lakini tunahimiza wale walio na umri wa miaka 58 na zaidi kupata chanjo kwani wako katika hatari kubwa ya kuambukizwa na kupata magonjwa kali ambayo yanaweza kusababisha kifo.

4. Je! Ni faida gani za kupata chanjo?Chanjo ya Virusi Vya Korona inapunguza uwezekano wa kupata ugonjwa mkali ambao unaweza kusababisha kulazwa hospitalini au kifo.Chanjo haikuzuii kupata Virusi Vya Korona.

5. Je! Ni chanjo gani ya Virusi Vya Korona itakayopatikana?Wizara ya Afya imeidhinisha utumiaji wa chanjo ya AstraZeneca.

6. Ni nani anastahili chanjo ya Virusi Vya Korona?Katika kipindi hiki cha kwanza cha chanjo Wizara ya Afya imelenga wahudumu wa mbele wa afya, walimu, polisi, na wale wenye umri wa miaka 58 na zaidi.Wengine wa idadi ya watu watachanjwa baadaye kulingana na mpango wa Wizara ya Afya.

7. Je! Ninaweza kuwaleta wanafamilia wengine kwa chanjo?Hapana. Hivi sasa, Wizara ya Afya imewapa kipaumbele watu zaidi ya miaka 58 kwa awamu hii ya chanjo. Wanafamilia wengine zaidi ya miaka 18 watachanjwa baadaye kulingana na mpango wa Wizara ya Afya.

8. Ninaweza kupata wapi chanjo yangu?Unaweza kupata chanjo ya Virusi Vya Kporona katika Hospitali Kuu ya Ammusait (Kliniki 7) iliyoko Kakuma 4. Zahanati hiyo itafunguliwa Jumatatu-Ijumaa kati ya saa 8:30 asubuhi – 3:00 jioni.

9. Je! Ni athari gani za kawaida baada ya kupata chanjo ya Virusi Vya Korona?Zaidi ya watu mia mbili (200) wamepewa chanjo Kakuma na hakuna mtu aliyeonyesha athari yoyote mbaya baada ya chanjo. Hawa ni pamoja na watu kutoka UNHCR, RAS, mashirika mengine na wakimbizi wengine.Madhara machache ambayo watu wengine wanaweza kuwa nayo ni maumivu, uwekundu, na uvimbe kwenye mkono ambapo umepokea shindano, na vile vile uchovu, maumivu ya kichwa, maumivu ya misuli, homa na kichefuchefu katika mwili wote. Madhara haya yataondoka kwa siku chache (siku 1-2).

UKWELI: Kunyunyiza na kuingiza dawa ya kuua vimelea au dawa nyingine mwilini mwako HAITAKULINDA dhidi ya Virusi Vya Korona na inaweza kuwa hatari Kwa sababu yoyote ile, usinyunyuzie au kuweka bleach/dawa ya klorini au dawa yoyote ya kuua vimelea mwilini mwako. Dutu hizi zinaweza kuwa na sumu ikiwa umenywa na kusababisha muwasho na uharibifu kwa ngozi yako na macho.Bleach na dawa ya kuua vimelea inapaswa kutumika kwa uangalifu kusafisha sitaha tu. Kumbuka kuweka klorini (bleach) na viuatilifu vingine mbali na watoto.

UKWELI: Kula vitunguu HAZUI KIWANGO CHA VIRUSI VYA KORONA Vitunguu ni chakula kizuri ambacho kinaweza kuwa na mali ya antimicrobial. Walakini, hakuna ushahidi kutoka kwa mlipuko wa sasa kwamba kula vitunguu kumewalinda watu kutoka kwa Virusi Vya Korona mpya.

UKWELI: Kuwa na uwezo wa kushika pumzi yako kwa sekunde 10 au zaidi bila kukohoa au kuhisi usumbufu HAINA MAANA uko huru na Virusi Vya koronaDalili za kawaida za Virusi Vya Korona ni kikohozi kavu, uchovu na homa. Watu wengine wanaweza kupata aina kali zaidi za ugonjwa huo, kama vile nimonia. Njia bora ya kudhibitisha ikiwa una virusi vinavyozalisha ugonjwa wa Virusi Vya Korona ni kwa mtihani wa maabara. Huwezi kuithibitisha na zoezi hili la kupumua, ambalo linaweza kuwa hatari.

UKWELI: Matumizi ya muda mrefu ya vinyago vya kimatibabu* wakati vimevaliwa vizuri, HAISABABISHI ulevi wa Korboni Oksidi 2 wala upungufu wa oksijeniMatumizi ya muda mrefu ya vinyago ya matibabu yanaweza kuwa na wasiwasi. Walakini, haiongozi ulevi wa Korboni Oksidi wala upungufu wa oksijeni. Wakati umevaa kinyago cha matibabu, hakikisha kinatoshea vizuri na kwamba ni kaba kutosha kukuwezesha kupumua kawaida. Usitumie tena kinyago kinachoweza kutolewa na ubadilishe kila wakati mara tu inapopata unyevu.

UKWELI: Watu wa kila kizazi wanaweza kuambukizwa na virusi Vya Korona Watu wazee na vijana wanaweza kuambukizwa na virusi vya Korona. Watu wazee, na watu walio na hali ya matibabu iliyopo hapo awali kama vile pumu, ugonjwa wa kisukari, na ugonjwa wa moyo wanaonekana kuwa katika hatari zaidi ya kuwa wagonjwa sana na virusi.WHO wanashauri watu wa kila kizazi kuchukua hatua za kujikinga na virusi, kwa mfano kwa kufuata usafi wa mikono na usafi wa kupumua.

UKWELI: Kujiweka wazi kwa jua au joto zaidi ya 25 °C HAIKULINDI na Virusi Vya KoronaUnaweza kupata Virusi Vya Korona, bila kujali hali ya hewa ni ya jua au ya joto. Nchi zilizo na hali ya hewa ya moto zimeripoti visa vya Virusi Vya Korona. Ili kujikinga, hakikisha unasafisha mikono yako mara kwa mara na vizuri na epuka kugusa macho, mdomo, na pua. Kwa maelezo zaidi wa hadithi za Virusi Vya Korona angalia Tovuti ya Shirika la umoja wa Afya.

Watu ambao wamepata ugonjwa wa Korona mara nyingi hupata unyanyapaa. Inaeleweka kuwa kuna machafuko, wasiwasi, na hofu kati ya umma. Korona ni ugonjwa ambao ni mpya na bado kuna mengi haijulikani. Wanadamu mara nyingi huogopa ambayo haijulikani, hata hivyo, hofu hii inaweza kuchochea fikra potofu zinazodhuru.

Unyanyapaa unaweza:

• Endesha watu wafiche ugonjwa ili kuepusha ubaguzi.
• Kuzuia watu kutafuta huduma ya afya mara moja.
• Katisha tamaa wasichukue na tabia njema kiafya

Ni muhimu kukumbuka kuwa. Korona inaweza kuathiri mtu yeyote.

Kuwa mwema!

Kila mmoja wetu ana jukumu la kuzuia ubaguzi kwa njia ya fadhili, kusema dhidi ya maoni potofu, kujifunza zaidi juu ya afya ya akili na kubadilishana uzoefu wa kibinafsi kutoa msaada unaohitajika. Sisi sote tunahitaji kuonyesha uelewa kwa wale walioathiriwa, kuelewa ugonjwa wenyewe, na kuchukua hatua madhubuti, na za vitendo ili watu waweze kusaidia kujiweka wenyewe na wapendwa wao salama.

Maneno ni muhimu!

Unapozungumza juu ya ugonjwa wa coronavirus, maneno fulani (i.e. kesi ya mtuhumiwa, kutengwa…) na lugha inaweza kuwa na maana mbaya kwa watu na kuchochea mitazamo ya unyanyapaa. Wanaweza kuendeleza dhana mbaya zilizopo au mawazo, kuimarisha vyama vya uwongo kati ya ugonjwa huo na sababu zingine, kusababisha hofu iliyoenea, au kupunguza utu wa ambao wana ugonjwa huo. Hii inaweza kuwafanya watu kukaa mbali na kuchunguzwa, kupimwa na kutengwa.

Je, unazungumza juu ya “watu ambao wana Virusi Vya Korona” au “watu wanaotibiwa Virusi Vya Korona”. Usiseme “kesi za Virusi Vya Korona” au “waathirika wa Virusi Vya Korona”. Zungumza juu ya “watu ambao wanaweza kuwa na Virusi Vya Korona”. Usizungumze juu ya “watuhumiwa wa Virusi Vya Korona” au “kesi zinazoshukiwa”. Sema kwa usahihi juu ya hatari kutoka kwa Virusi Vya Korona, kulingana na data ya kisayansi na ushauri mpya wa hivi karibuni wa afya.Usiunde hofu kwa kuiita “pigo” au “nyakati za mwisho” Eneza Ukweli sio Hofu! 

Unyanyapaa unaweza kuongezwa na kukosa ujuzi wa kutosha kuhusu jinsi Virusi Vya Korona inavyoambukizwa na kutibiwa, na jinsi ya kuzuia maambukizo. Hapa kuna hatua kadhaa za kusaidia kuzuia kuenea kwa habari potofu:

• Tumia ujumbe wa kuaminika kama vile Wizara ya Afya ya Kenya, Shirika la Umoja wa Afya na Mashirika ya Umoja wa Mataifa.
• Angalia ukweli kwenye wavuti rasmi au majukwaa ya media ya kijamii kabla ya kutenda, kuamini ushauri au kushiriki habari mkondoni.
• Usieneze habari potofu, hata ikiwa inaonekana kuwa sahihi.Ikiwa una wasiwasi, huzuni au unyanyapaa kwa sababu ya Virusi Vya Korona, jaribu yafuatayo.
• Zungumza na watu unaowaamini: wasiliana na marafiki wako na familia na musaidiane.
• Zungumza na mfanyakazi wa afya, mfanyakazi wa jamii, wajitolea wa jamii, au mtu mwingine anayeaminika katika jamii yako (kwa mfano, kiongozi wa dini au mzee wa jamii).·
• Chora ustadi ambao ulitumia wakati wa nyuma ulipokua na wakati mgumu kudhibiti hisia zako wakati huu.

Unaweza pia kuandika kwa UNHCR na tembelea tovuti ya msaada kwa habari zaidi juu ya msaada wa afya ya akili.