Türkiye’de çalışma
Uluslararası koruma başvuru veya statü sahibi olarak Türkiye’de çalışma hakkınız bulunmaktadır. Başvurabileceğiniz çeşitli çalışma izni türleri vardır, ancak bunlardan en yaygın olanları maaşlı çalışma ve serbest çalışma için verilen izinlerdir.
İşgücü piyasasına erişmek ve iş fırsatlarından yararlanmak için Türkiye İş Kurumu İŞKUR’a ve/veya mevcut fırsatlar hakkında danışmanlık sunan UNHCR ortaklarına kaydolmanızı öneriyoruz.
Türkiye’de yasal olarak çalışmanın getirdiği pek çok avantaj vardır ve yasadışı çalışmanın yanı sıra yasadışı işletmeler de kanuna aykırıdır. Türkiye’de çalışma izniniz ve/veya resmi işletmeniz olursa, sosyal güvenlik ve sigorta haklarından yararlanabilirsiniz ve bu sisteme erişebilirsiniz. Türk vatandaşları ile aynı haklardan yararlanmanın yanı sıra asgari ücret alma hakkınız olacaktır.
Maaşlı çalışmaya yönelik çalışma izinleri
Türkiye’de uluslararası koruma başvurusunda bulunduktan veya uluslararası koruma statüsü kazandıktan altı ay sonra çalışma iznine başvurma hakkınız olacaktır. Çalışma izni başvurusu işe alınacak kişi değil, işveren tarafından yapıldığı için iş fırsatlarını araştırmaya başlamanız yararınıza olacaktır.
İşe alınacak kişi ve işe alacak işveren aralarında anlaştıktan sonra, işveren çalışma izni sürecini başlatabilir. Çalışma izni başvurusu e-Devlet portalı üzerinden çevrimiçi olarak yapılmaktadır.
Yalnızca kayıtlı olduğunuz ilde çalışabileceğinizi unutmayın. Başka bir ilde iş bulursanız, işvereninizle birlikte kayıt yerinizi değiştirmek üzere İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne başvurmanız gerekmektedir. Bu başvuru için işvereninizle yaptığınız iş sözleşmesini yanınızda getirmeniz gerekecektir. Bu değişiklik yapıldıktan sonra, işvereniniz çalışma izni için başvurabilir.
Çalışma izni başvurusunda bulunmak için gereken belgeler şunlardır:
- Uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi/uluslararası koruma statü sahibi kimlik belgesi (üzerinde yabancı kimlik numarasının bulunduğu),
- Şahsın fotoğrafı,
- İşveren ile çalışan arasında imzalanmış sözleşme,
- Bütün usullerin yürütülmesini sağlayan, işverene ait e-Devlet şifresi,
- Gerekli olması durumunda işyerine ait ilgili belgeler (faaliyet belgesi, diğer belgeler, kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren bilgi, son vergi beyannamesi, vekâletname, vb.).
Serbest çalışmaya yönelik çalışma izinleri
Eğer kendi ad ve hesabınıza çalışıyorsanız veya çalışmak istiyorsanız, Türkiye’de Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş ve kayıtlı olan yasal bir işletmeniz olmalıdır. Türkiye’de pek çok tür işletme vardır.
Türkiye’de, tıpkı bir başka yabancı gibi, örneğin küçük bir dükkân türünde kendi işletmenizi kurabilirsiniz. Bu durumda işyerinizin Türk yönetmeliklerine uygun olarak kaydedilmesi gerekmektedir. İşyerinizi kaydettirme konusunda size yardımcı olmak üzere UNHCR’den destek almanız mümkündür.
Türkiye’de işletmenizi resmi olarak kaydettirdikten sonra, kendiniz de çalışma izni başvurusunda bulunabilirsiniz. Çalışma izni başvuru süreci, kendi işletmenizi kurma ve girişimcilik programlarına başvurma konusunda UNHCR ortaklarından danışmanlık alabilirsiniz.
Özel çalışma alanlarına yönelik özel usuller
Mevsimlik tarım işçisi olarak veya hayvancılıkla ilgili işlerde çalışmak istiyorsanız, muafiyet olasılığı mevcuttur. Kayıt olduğunuz yerdeki İŞKUR İl Müdürlüğü’ne başvurmanız ve tarım veya hayvancılık işinde mevsimlik çalışacağınızı belirtmeniz gerekmektedir. Size verilecek muafiyet belgesi ile Türkiye’de resmi olarak çalışabilirsiniz. Muafiyet belgesiyle sağlık hizmetlerine erişebilirsiniz. Emekli olmak için isteğe bağlı olarak Sosyal Güvenlik Priminizi de ödeyebilirsiniz.
Doktor veya öğretmenseniz ve Türkiye’de çalışmak istiyorsanız, ilgili bakanlıkların il müdürlüklerinden ön çalışma izni almanız gerekmektedir.
Mesleki eğitim
Türkiye’de ücretsiz meslek kurslarına gidebilirsiniz. Türkiye Cumhuriyeti hükûmetinin ücretsiz mesleki eğitim fırsatlarına başvurmak için İŞKUR’un internet sitesini ziyaret edin.
UNHCR ve ortak kuruluşları da mesleki eğitim fırsatları sunmaktadır. Lütfen detaylı bilgi için aşağıdaki UNHCR ortak kuruluşlarıyla iletişime geçin.
Daha fazla yardım
Geçim ve iş konularında daha fazla destek almak için lütfen aşağıda iletişim bilgileri bulunan UNHCR ortak kuruluşlarıyla irtibata geçin.
Geçim desteği sağlayan ortak kuruluşların iletişim bilgileri
Mersin
METEM, Yeni Mahallesi Atatürk Caddesi No: 74 Akdeniz/Mersin
Tel: +90 546 657 87 49
Hayata Destek
Istanbul
Halkalı Merkez Mahallesi 216. Çıkmaz Atakent 1. Etap Klima Blokları No: 18 G Küçükçekmece/ İstanbul
Tel:+90 212 697 54 35
Habitat
Istanbul
Yesilce Mahallesi Celik Caddesi No:41 INOGAR Kagithane/Istanbul
Tel: +90 850 333 23 66 – +90 212 265 33 14/15/17
Concern
Şanliurfa
Tel:+90 850 888 11 22, +90 535 035 86 22
Gaziantep Ticaret Odası
Gaziantep
Incilipinar Mahallesi Ticaret Odasi Hizmet Kompleksi Sehitkamil/Gaziantep
Tel: +90 342 220 30 30 (extension: 322)