ئەو پرسیارانەی زۆر دەکرێن
سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران چییە؟
سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران، “REIP”، سیاسەتێکە کە لەلایەن حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە بە پاڵپشتی دەزگاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و هاوبەشەکانی پەروەردە پەرەی پێدراوە بۆ دڵنیابوون لەوەی کە منداڵانی پەنابەر و پەنابەران بە شێوەیەکی یەکسان وەک منداڵانی کۆمەڵگەی خانەخوێ دەستیان بە خوێندنی کوالیتی بگات.
ئامانجی REIP پاراستنی خۆڕاگری پەنابەران و پەناخوازان لە کاتی ئاوارەبوونی درێژخایەندا، و باشترکردنی دەرفەتەکان بۆ یەکگرتوویی کۆمەڵایەتی لەگەڵ کۆمەڵگاکانی میواندار، بۆ ئەوەی ڕێگە بە هەموو منداڵان و گەنجانی ناوچە زیانلێکەوتووەکانی قەیران بگات دەستیان بە دەرفەتەکان بگات بۆ بەدەستهێنانی بڕوانامە و لێهاتوویی کە دەبێتە هۆی خۆڕاستکردنەوە، بەشداریکردنی مەدەنی، و گشتگیری ئابووری.
کەی سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران جێبەجێ دەکرێت؟
وردە وردە لە ساڵی نوێی خوێندنی ئەکادیمی 2023 / 2024 دەست پێدەکات و جێبەجێ دەکرێت. لە 26ی حوزەیرانی 2023ەوە، تا مانگی ئابی 2023، منداڵانی پەنابەر و پەنابەران کە لە پۆلەکانی 1، 2، 3، و 4 و 5 دەچنە قوتابخانەی سەرەتایی لە حکومەتدا ناویان تۆمار دەکرێت لە قوتابخانەکان بە پەیڕەوکردنی مەنهەجی قوتابخانەی کوردی کە بە زمانی کوردی دەوترێتەوە.
بۆچی سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران جێبەجێ دەکرێت؟
چونکە REIP گرنگی بە تێکەڵکردنی پەنابەران و پەناخوازان دەدات لە هەرێمی کوردستانی عێراق لە ڕێگەی دڵنیابوون لەوەی کە منداڵان باشترین دەستپێکیان هەیە بۆ تێکەڵبوون بە کۆمەڵگەی کوردی. ڕێگە بە منداڵان دەدات فێری زمانەکە ببن بە پەیڕەوکردنی هەمان پرۆگرامی خوێندنی منداڵانی کورد، بەهێزکردنی پەیوەندی لەگەڵ منداڵانی کورد بە خوێندن لە هەمان قوتابخانە و هەلی یەکسانی منداڵانی کوردیان هەبێت.
دەستڕاگەیشتن بە پەروەردەی کوالیتی گشتگیر و یەکسان لە سیستەمی نیشتمانیدا، هەلومەرجێک دروست دەکات کە تێیدا منداڵان و گەنجان بتوانن فێربن، گەشە بکەن و تواناکانیان پەرەپێبدەن؛ بنیاتنانی خۆڕاگری تاکەکەسی و بەکۆمەڵ؛ ئەزموونکردن و دانوستان لەسەر پێکەوەژیانی ئاشتیانە؛ و بەشداری کۆمەڵگاکانیان بکەن. گشتگیری باشترین بژاردەیە بۆ پەنابەران و پەناخوازان منداڵان و گەنجان و کۆمەڵگە میواندارەکانیان.
دەستڕاگەیشتن بە پەروەردەی کوالیتی گشتگیر و یەکسانانە بۆ پشتبەستن بەخۆ پێویستە. دەستڕاگەیشتن بە خوێندنی سەرەتایی کوالیتی ڕێگە بە ژنان و پیاوان و گەنجی پەنابەر دەدات بەردەوام بن لە خوێندنی ناوەندی، ناویان تۆمار بکەن لە خوێندن و ڕاهێنانی تەکنیکی و پیشەیی و هەروەها پرۆگرامەکانی خوێندنی باڵا، بەدەستهێنانی بڕوانامەی زیادە بۆ کارکردن.
چۆن سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران جیاکاری نەکردن بەرامبەر منداڵانی پەنابەر و پەناخواز مسۆگەر دەکات؟
حکومەتی هەرێمی کوردستان بە پاڵپشتی دەزگاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و ڕێکخراوە هاوبەشەکان دڵنیا دەبێتەوە لەوەی مامۆستایان، توێژەرانی کۆمەڵایەتی، و بەڕێوەبردنی قوتابخانەکان لەسەر پاراستنی منداڵ و گشتگیری ڕاهێنانیان پێدەکرێت بۆ دڵنیابوون لە جێبەجێکردنی بنەماکانی جیاکاری نەکردن. هەروەها پڕۆژەکانی یەکگرتوویی کۆمەڵایەتی لێکتێگەیشتنی هاوبەش لە نێوان کۆمەڵگەی ئاوارە و کۆمەڵگەی میوانداردا پەرەپێدەدەن.
مامۆستایانی قوتابخانە سەرەتاییەکان لە ناوەندی ڕێڕەوی فێربوونی هەموو منداڵێکدان. ئەوان دەستڕاگەیشتن بەو کۆمەڵە کارامەییانەی کە هەموو منداڵێک پێویستی پێیەتی بۆ سەرکەوتن لە خوێندنی سەرەتایی و دواتردا دابین دەکەن. مامۆستایان پشتگیری دەکرێن بە ڕاهێنانی پەیوەندیدار، پەرەپێدانی پیشەیی، سەرچاوە، پشتگیری جۆراوجۆر، لەوانەش پێداویستییەکانی پشتگیری دەروونی-کۆمەڵایەتی بۆ دروستکردنی ژینگەی فێربوونی سەلامەت، گشتگیر و کوالیتی.
پشتگیری فێرکردن و فێربوون دەکرێت لە ڕێگەی دابینکردنی سەرچاوەی پێویست بۆ فێرکردن و فێربوون، بەرنامەسازی بە سەرکردایەتی کۆمەڵگا کە بەشدارە لە فێربوون و پاڵنەر، و پاڵپشتی و چاودێریکردنی بەردەوام لەلایەن بەڕێوەبەرایەتییەکانی پەروەردە و وەزارەتی پەروەردە بۆ بەدیهێنان و پاراستنی ستانداردەکان لە شوێنی خۆیان لە هەرێمی کوردستانی عێراق.
سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران چۆن ڕێز لە میراتی کولتووری و زمانی منداڵانی پەنابەر و پەناخوازان دەگرێت؟
پەنابەران و پەناخوازان بەردەوام دەبن لە قسەکردن بە زمانی خۆیان لە ماڵەوە و پۆلەکانی عەرەبی دەتوانن منداڵانی پەنابەر و پەناخواز لە دەرەوەی قوتابخانە ئامادەبن. لە قوتابخانە حکومییەکان، زمانی عەرەبی وەک بەشێک لە مەنهەج دەخوێندرێتەوە کە لە پۆلی شەشەمەوە دەستپێدەکات، هەروەها چالاکییەکانی دەرەوەی مەنهەج کە گرنگی بە فێربوونی زمانی عەرەبی دەدەن دەتوانرێت لەلایەن پێکهاتە کۆمەڵایەتییەکانی ناوەوە و دەرەوەی کەمپەکانەوە پشتگیری بکرێن.
بەشداریکردن لە سیستەمی پەروەردەی نیشتمانیدا دەرفەتی زیاتر بۆ منداڵانی پەنابەر و پەناخواز دەڕەخسێنێت بۆ یەکگرتن و پەروەردەکردنی پێکەوەژیانی ئاشتیانە. فێربوون پێکەوە لەگەڵ منداڵانی کۆمەڵگەی میواندار یارمەتی منداڵانی پەنابەر و پەناخواز دەدات کە پەیکەری کۆمەڵایەتی لەگەڵ کۆمەڵگەی خانەخوێدا دابمەزرێنن و لێکتێگەیشتنی هاوبەش بۆ یەکتر دروست بکەن. ئەو ژینگەیەی کە دروست دەبێت بە قبوڵکردنی یەکتر و جیاوازییەکانی یەکتر تایبەتمەندە. ئەم جۆرە قبوڵکردنە زەمینە بەرهەمدارە کە ڕێگە بە پەنابەران دەدات بەردەوام بن لە پراکتیزەکردنی کولتوور و میراتەکانیان و دەرفەت بۆ منداڵەکانیان بۆ فێربوون و پەروەردەکردنی زمانی وڵاتی ڕەسەنیان بۆ دابین بکەن.
بۆچی سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران ڕێگە نادات منداڵان فێری مەنهەجی کوردی بە زمانی عەرەبی بکرێن؟
سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران ئامانجی پاڵپشتیکردنی منداڵانی پەنابەر و پەناخوازە بۆ تەواوکردنی خوێندنی سەرەتایی بە بڕوانامەی دانپێدانراو کە دەتوانێت ببێتە هۆی دەرفەتی خوێندنی ناوەندی و دوای قۆناغی سەرەتایی و هەروەها دەستڕاگەیشتن بە خوێندنی باڵا، ڕاهێنانی پیشەیی، و بژێوی ژیان. پەیڕەوکردنی مەنهەجی کوردی لەگەڵ زمانی کوردی وەک زمانی فێرکردن ئەم دەرفەتانە زیاتر دەکات و بناغەی یەکگرتنی سەرکەوتوو دادەنێت.
پەرەپێدانی سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران چۆن پاڵپشتی دایکان و باوکان دەکات لە پاڵپشتیکردنی منداڵەکانیان بە کاری قوتابخانەی کوردی؟
حکومەتی هەرێمی کوردستان بە پاڵپشتی دەزگاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و هاوبەشە پەروەردەییەکان پاڵپشتی پێشکەشکردنی پۆلی کوردی بە دایک و باوکان دەکات لە چوارچێوەی پەرەپێدانی ڕێسای REIP. ئەم جۆرە پۆلانە بێ بەرامبەر دەبن و کراوە دەبن بۆ هەموو ئەو دایک و باوکانەی کە منداڵەکانیان لە قوتابخانە حکومییەکان لە هەرێمی کوردستانی عێراق تۆمار دەکەن.
چۆن پەرەپێدانی سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران پشتگیری منداڵان دەکات بۆ سەرکەوتن لە قوتابخانە سەرەڕای زیانەکانی زمانیان؟
حکوومەتی هەرێمی کوردستان بە پاڵپشتی دەزگاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و هاوبەشەکانی پەروەردە، مامۆستایان لەسەر ڕێبازەکانی یەکگرتن ڕادەگەیەنێت و لە ڕێگەی وانەکانی زمان، کلاسی پەنابەران، و پۆلی چاکسازی بۆ منداڵانی پەنابەر و پەناخواز کە پێویستیان بە پاڵپشتیی زیادە هەیە، پشتیوانی پێشکەش دەکات.
سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران چ کاریگەرییەکی لەسەر دانپێدانانی بەڵگەنامەی قوتابخانەکان لە دەرەوەی هەرێمی کوردستانی عێراق هەیە؟
سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران بەرەوپێش دەبات بۆ دەستڕاگەیشتن بە خوێندنی فەرمی لە سیستەمی پەروەردەی حکومی هەرێمی کوردستانی عێراق. بەم شێوەیە هەموو بڕوانامەی خوێندنگە وەرگیراوەکان لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی و لە ناوخۆی عێراق دانپێدانراون و ئاسانکاری بۆ دەستڕاگەیشتن بە خوێندنی ناوەندی و باڵا و ڕاهێنانی پیشەیی و دامەزراندنی فەرمی ئاسانتر دەکات.
سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران چۆن پرسی یەکسانکردن بۆ ئەو کەسانە چارەسەر دەکات کە لە وڵاتی ڕەسەن خوێندوویانە بەڵام ناتوانن دەستیان بە بەڵگەنامە بگات؟
لە چوارچێوەی پەرەپێدانی REIP، حکومەتی هەرێمی کوردستان میکانیزمێکی هەڵسەنگاندن بۆ دەستڕاگەیشتن بە لێهاتوویی و زانیاری منداڵان بەبێ بەڵگەنامەی پەروەردەیی دادەڕێژێت. ئەنجامەکان بۆ دیاریکردنی ئەوەی کە لە کام پۆلی قوتابخانەی قوتابخانە حکومییەکانی هەرێمی کوردستانی عێراق دەتوانن ناویان تۆمار بکرێن.
سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران چۆن کێشەی گواستنەوە بۆ قوتابخانە چارەسەر دەکات؟
منداڵانی پەنابەر و پەناخواز دەتوانن ناوی خۆیان تۆمار بکەن لە قوتابخانە حکومییەکان لە هەرێمی کوردستانی عێراق کە نزیکترن لە ناوچەی نیشتەجێبوونیان، بەمەش پێویستی بە پاڵپشتی گواستنەوە کەم دەبێتەوە. بۆ ساڵی خوێندنی ئەکادیمی ٢٠٢٣ / ٢٠٢٤ و لەسەر بنەمای پێویستی، پشتگیری گواستنەوە کە لەلایەن هاوبەشەکانی پەروەردە پێشکەش دەکرێت بەردەوام دەبێت بۆ ئەو منداڵانەی کە زیاتر لە ٥کم لە نزیکترین قوتابخانەوە دوورن.
ئایا ئەو خوێندکارانەی کە لە پۆلی ٦ تا ١٢ دەخوێنن لە ماوەی ساڵی خوێندنی ٢٠٢٣ / ٢٠٢٤دا لە پەرەپێدانی سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەراندا بەشدار دەبن؟
سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران وردە وردە دەخرێتە بواری جێبەجێکردنەوە کە سەرەتا گرنگی بە دەستگەیشتن بە قوتابخانە حکومییەکان دەدات لە هەرێمی کوردستانی عێراق بۆ ئەو خوێندکارانەی کە خوێندنی ئاستی سەرەتایی لە پۆلەکانی 1 تا 5 دەخوێنن پەیڕەوکردنی مەنهەجی کوردی کە بە زمانی عەرەبی دەوترێتەوە، کە پێی دەوترێت سیستەمی هاوتەریب.
سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران چۆن باس لە پرسی منداڵانی دەرەوەی قوتابخانە و ئەو منداڵانەی کە وازیان لە خوێندن هێناوە؟
منداڵانی پەنابەر و پەنابەر کە لە قوتابخانە دەرچوون یان بڕێکی بەرچاو لە خوێندنیان لەدەستداوە، دەستڕاگەیشتن بە ڕێڕەوی نافەرمی باوەڕپێکراو بۆ نموونە پۆلەکانی وەرگرتن و ڕێڕەوی فەرمی وەک بەرنامەی خوێندنی خێرا بە مەبەستی ئاسانکاری بۆ ناونوسکردنیان لە خوێندنی فەرمی لە پۆلە گونجاوەکاندا بەپێی تەمەنیان.
منداڵان لە کوێدا پێویستە ناویان تۆمار بکرێن بۆ ئەوەی بتوانن بچنە قوتابخانە بەپێی سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران؟
دایکان و باوکان پێویستە منداڵەکانیان لە نزیکترین قوتابخانە تۆمار بکەن بەپێی ئەو ڕێنماییانەی کە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی پەروەردەی تایبەتەوە پێشکەش دەکرێن. بۆ زانیاری زیاتر لەسەر ڕێکارەکانی ناو تۆمارکردن بۆ هەر پۆلێک سەردانی بەڕێوەبەرایەتی پەروەردە بکەن لە ناوچەی نیشتەجێبوونتان. دەتوانن بەڕێوەبەرایەتی پەیوەندیدار لێرە بدۆزنەوە.
چ کاتێکی کاتی پێویستە ڕێز بگیرێت بۆ ناونوسکردنی منداڵان لە ژێر سیاسەتی یەکخستنی پەروەردەی پەنابەران لە سیستەمی خوێندنی نیشتمانی بۆ ساڵی خوێندنی ئەکادیمی ٢٠٢٣ / ٢٠٢٤؟
پرۆسەی ناونوسکردن لە سەرجەم قوتابخانەکان لە ١٥ی حوزەیرانی ٢٠٢٣ تا مانگی ئابی ٢٠٢٣ دەست پێدەکات، قوتابخانەکان لە ڕۆژانی یەکشەممە و چوارشەممەی هەر هەفتەیەک داواکاری ناونوسکردن وەردەگرن.
بەپێی سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران چی بەسەر مامۆستایانی پەنابەردا دێت؟
مامۆستایانی پەنابەر بۆ ساڵی خوێندنی ئەکادیمی 2023 / 2024 بەردەوام دەبن لە وانەوتنەوە بۆ پۆلەکانی 6 تا 12، حکومەتی هەرێمی کوردستان و دەزگاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و هاوبەشەکانی پەروەردە کارئاسانی بۆ ڕاهێنانی مامۆستایان بۆ ئەو مامۆستا پەنابەرانە دەکەن کە وانە بە پۆلەکانی 1 تا 5 دەڵێنەوە.
چۆن سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران چارەسەری کەموکوڕییەکان دەکات سەبارەت بە ژێرخانی قوتابخانەکان، کەلێنەکانی کوالیتی پەروەردە لە کەمپ و شوێنەکانی شارەکاندا، و دڵنیای دەدات لەوەی کە منداڵانی کۆمەڵگەی میواندار بێبەش نابن؟
سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران دڵنیای دەدات لەوەی مامۆستایان دەستیان بە کەرەستە و سەرچاوەکانی فێرکاری بگات، ڕاهێنان کە متمانەیان پێدەبەخشێت بۆ گەیاندن و هەڵسەنگاندنی فێربوون، بەڕێوەبردنی بارودۆخی پۆلەکان لەگەڵ منداڵان کە کاریگەری ململانێ و ئاوارەبوونیان لەسەر بووە، هەروەها بۆ داواکردن و ئاراستەکردنی کۆمەڵگا پشتگیری بۆ فێربوون و چالاکییەکانی دەرەوەی مەنهەج کە بەشدارن لە سەرکەوتن و مانەوەی خوێندکار.
ژێرخانی قوتابخانەکان لەلایەن حکومەتی هەرێمی کوردستان و دەزگاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و هاوبەشەکانی پەروەردەوە پاڵپشتی دەکرێن. ئەم پشتگیرییە فراوانکردن و چاککردنەوەی پۆلەکان و هەروەها دروستکردنی ٣ قوتابخانە لەخۆدەگرێت. پشتگیرییەکە ئەولەویەت دەدات بە قوتابخانە کۆمەڵایەتییە میواندارەکان کە ژمارەی ناونوسکردنیان زۆرە بۆ منداڵانی پەنابەر و پەنابەر.
لە کوێ دەتوانم پرسیار و نیگەرانییەکانم سەبارەت بە سیاسەتی تێکەڵکردنی پەروەردەی پەنابەران و ناونوسینی قوتابخانەکان بخەمەڕوو؟
دەتوانن سەردانی بەڕێوەبەرایەتی پەروەردە بکەن لە ناوچەی نیشتەجێبوونتان. دەتوانن لێرە بەڕێوەبەرایەتی پەیوەندیدار بدۆزنەوە و ڕاوێژ بەو زانیاریانەی “گەڕانەوە بۆ فێربوون” بکەن کە لێرەدا هاتووە.
هەروەها دەتوانن بەم زانیارییە پەیوەندییانەی خوارەوە پەیوەندی بە هاوبەشەکانی پەروەردە INTERSOS و NRC بکەن.
دەتوانن سەردانی بەڕێوەبەرایەتی پەروەردە بکەن لە ناوچەی نیشتەجێبوونتان.
هەولێر شەقامی تەربەی نزیک لە شەقامی دەرمان
سلێمانی شەقامی سولکەیمانی سەروەری
لە بەردەم نەخۆشخانەی سەرەکی ئازادی تەنیشت نەخۆشخانەی گشتی سومێل
هەروەها دەتوانن لە ژێر ئەو زانیارییە پەیوەندییانەی کە پێشکەش کراوە، پەیوەندی بە هاوبەشەکانی پەروەردە INTERSOS و NRC بکەن.
هەولێر 0751 741 6747 0751 140 6552 0751 801 4582 (واتسئەپ) 0751 846 8297 (واتسئەپ)
سلێمانی 0754 001 0800
دۆهوک 0750 200 5416 0750 200 5418