ل پارێزگەهێن ناڤەڕاست ئان باشوورێ کاربکەن ئانژی بمینن؟
UN
کومسیۆنا بلندا ناتەوەیێن ئێکگرتی بو کارووبارێن پەنابەران گەلەک ڕیپۆرت وەرگرتینە دەربارێ ڕاوستانا و دەرباز نەکرنا پەناخاز و پەنابەران ل خالێن پشکنینێ دەمە ڤەگواستنا وان بو پارێزگاهێن ناڤەڕاست و باشوورێ عراقێ. گەلەک ژ وان کەسان ژی پەناخاز و پەنابەرێن سوری بوون کو لگەل کومسیۆنا بلندا ناتەوەیێن ئێکگرتی بو کارووبارێن پەنابەران تۆمارکری بوون.
ل گەلەک ڤان ڕەوەشان پەناخاز و پەنابەر وەکی کارەکا نۆڕمال انژح نە یاسایی داخازا کارکرنێ دکرن.
ئاگەهدار بە!
لیژنەیا هەمیشەیی پەنابەران سەر ب وەزارەتا ناڤخو بو تومارکرن ئانژی مولەتا مانا مرویی کو ژ لایێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ دەردکەڤت، فۆرمێن مانا دەستپێکێ یاسایین کئ ژ لایێ دەسەلاتێن عراقێ و هەرێما کوردستانێ هاتینە ناسکرن، نەکو ئەو بەلگەیێن کومسیۆنا بلندا ناتەوەیێن ئێکگرتی بو کارووبارێن پەنابەران. ئەگەر تنێ هەوە ئەو بەلگەیێن کو ژ لایێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ هاتیە چێکرن، ئاگەهدار بن کو بەلکی ئەڤ جورێن بەلگەناما ژلایێ حکومەتا فیدرالیا عراقێ نەهێتە ناسکرن. مولەتا ڕونشتنێ ل هەرێما کوردستانێ بو گەشتکرنا پارێزگەهێن ناڤەڕاست و باشوورا عراقێ نە کارایە. ئەو تومارکرن و بەلگەیێن کو ب تنێ ژ لایێ کومسیۆنا بلندا ناتەوەیێن ئێکگرتی بو کارووبارێن پەنابەران نە بەسە دا بشێن گەشتێن خوو ب سڵامەتی ل سەرانسەرێ عراقێ بکەی
ژ مەتڕسییان فام بکە!
- ئەو پەناخاز و پەنابەرێن کو ل لیژنەیا پەنابەران سەر ب وەزارەتا ناڤخو ناهاتینا توومار کرن، ئەگەر هەیە هەیە کو ژ دەما چوونا وان ل هەرێما کوردستانێ بو پارێزگەهێن ناڤەڕاست و باشوورا عراقێ تووشی مەترسیا گرتن، دەستبسەرکرن ئانژی دیپۆرت کرنێ بن.
- ئاگەهدار بە کو هەرچەند هوون ل کومیتەیا هەمیشەیی سەر ب وەزارەتا ناڤخو هاتبنە توومارکرن، هێشتا پێتڤییە کو مولەت گەشتکرنێ ژ هەردوو دەسەلاتێن هەرێما کوردستانێ و عراقا فیدرال وەربگری بەری گەشتا خووە ئەنجام بدەن.
- هیچ مەترسیێن نەهەوجە نەکەن بێیی بەلگەو مولەتان بەری گەشتکرنێ
- بەلگەیێن پەناخاز و پەنابەرێن کومسیۆنا بلندا ناتەوەیێن ئێکگرتی بو کارووبارێن پەنابەران بەلگەن کو هوون هەوجەیا پاراستنا نێڤدەولەتی نە، لێبەلێ، بەلگەنامێن کومسیۆنا بلندا ناتەوەیێن ئێکگرتی بو کارووبارێن پەنابەران نە شوونا ناسنامانن کو ژ لایێ حکومەتا عراقێ تێنە دەرخستن.
ماف و ئەرکێن خوو بزانە
وەکی پەناخازەک ئان پەنابەرەک ل عراقێ بەرپسیارەتیا وەیە کوو پشت ڕاست بن ڕێکارێن حکومەتێ پەیڕەو دکەن و پشت ڕاست بن کوو هەوە فۆرمێ مانا ئاکنجیێ یاسایی حکوومەتێ بدەست بینن. ئەگەر هوون نیشتەجیێ هەرێما کوردستانێ بن، پێتڤییە هوون وان ڕێکاران پەیڕەو بکەن بو بدەست ڤەهینان و پاراستنا مولەتا ئاکنجیبوونێ ( مرویی ئانژی ئاسایی ). ئەگەر هوون نیشتەجیێ عراقا فیدرال بن، پێتڤییە کو داخازا تومارکرنێ ل لیژنەیا هەمیشەیی پەنەبەران سەر ب وەزارەتا ناڤخو. ژ وەرا تێ شیرەت کرن کو ئەگەر ڤان بەلگەناما بدەست نەئینی، ژ گوری ئەو جهێ کو هوون لێ دژین و تەخمینکرنا کو هوون مفادارن، شیانا کومسیۆنا بلندا ناتەوەیێن ئێکگرتی بو کارووبارێن پەنابەران بو دەستێوەردان ب ناڤێ هەوە بخە ماترسیێ.
ل دەما کو مولەتا کارکرنێ هەوجە نینا بو وان پەناخاز و پەنابەران کو بێ ڤیزە هاتینە هەرێما کوردستانا عراقێ، بەلێکو خاوەنا ئاکنجیا مرویی سەر بە هەرێما کوردستانێ نە، بەژداری کرنا ل دەمەزرێن نە فەرمی و بازرگانی دژ ب یاسایێ نە ل پارێزگەهێن ناڤەڕاست و باشوورێ عراقێ. بەشداری کرن ل دامەزرادنا نا فەرمی دا مەترسیا ژدەست دانا مافێن تە و مووچەیا نادادپەروەر و دەستبسەرکرن ژ لایێ دەسەلاتێن عراق و دەپۆرتکرن ل عراقێ دکەڤیتە ماترسیێ.
بو زانیاریێن زێدەتر سەردانا ئەڤی لەنکی بکە: https://help.unhcr.org/iraq/en/rights-and-obligations/
خوو و خێزانا خووە بپارێزە
- هەردەم پابەندا یاساو ڕێسایێن وەلاتێ پەنابەری ببە.
- هەول نەدەن کو بێ بەلگەنامێن هەوجە ل سەرانسەری پارێزگەهان بگەرن.
- مەترسیێ هاتن و چوونان ل ناڤبەرا پارێزگەهان نەکەن ب دورپێچکرنا خالێن پشکنین. بەشداری کرن ل ڤان چالاکیان مەتڕسییا ژدەست دانا ماف، پارە، دەستبسەرکرن ژ لایێ دەسەلاتێن عراق و دیپۆرتکرنا وە.