تومارکرنا شارستانی و ئاکنجیبون (ئیقامە)

د بیت هندەک خزمەتگوزاری ب شێوەکێ بەروەخت د بەردەست نەبن ژبەر رێنمایێن ساخلەمیێ ژ ئەگەرێ کورونا ڤایروس (کوڤید-١٩)

ئاکنجیبون (ئیقامە) و هاتن وچونا ئازاد

ل هەرێما کوردستانا عیراقێ: پێدڤیە پەنابەر و پەناخواز دەستیریەکا کارپێکری یا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) ژ رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) وەرگرن و دبیت پروسەیا ئاکنجیبونێ ژ پارێزگەهەکێ بو پارێزگەهەکا دیتر یا جێواز بیت.

ئەو پەنابەر و پەناخواز یێن دەستیریەکا کارپێکری یا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) وەرگرتی ل هەرێما کوردستانا عیراقێ دشێن ب ئازادانە دەرکەڤن و هاتنوچونێ بکەن دناڤ پارێزگەهێن هەرێما کوردستانێ دا، ئەو کەسێن دەستیریا هەرێما کوردستانێ یا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) هەی نا بیت هاتنوچونێ بکەن بو پارێزگەهێن عیراقێ ، هەولدانا هاتنوچونێ بو پارێزگەهێن عیراقێ بێ دەستیردان دبیت پەنابەری یان پەناخوازی تووشی دەستەسەرکرنێ و راگرتنێ و دەرێخستنێ ژ عیراقێ بکەن.


بو هەولێرێ:

پەنابەرێن سوری

دەربازبونا بێ ڤیزە: پەنابەرێن سوری یێن بێ ڤیزە گەهشتینە دناڤ هەرێما کوردستانا عیراقێ  دا ، و هەلگرێن باوەرناما کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR یا کارپێکری و بەلگەنامەیێن سوری هەنە، دشێن دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) بدەستخوڤە بینن ژ نڤێسینگەها ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) ژ رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ ل هەولێرێ (ئیقامێ) ل PARC .

 ئەگەر تو هاتبیە تومارکرن دگەل کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR و ل هەولێرێ دژی ، پەیوەندیێ ب ڤێ ژمارێ بکە 80069999 بو دەست نیشانکرنا ژڤانەکی.

  • ئەگەر تو ل ئێک ژ دەڤەرێن سوران ، چومان ، ڕاوەندوز ، خەلیفان ، حەریر یان شەقلاوە د ژی ، سەرەدانا بنگەهێ ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) ل کەمپا باسرمە بکە.
  • ئەگەر تو ل ئێک ژ کەمپێن پەنابەرێن سوری یێن سەر ب پارێزگەها هەولێرێ ڤە (باسرمە ، قوشتەپە ، کەورگوسک و دارشوکران) دژی ، تو د شێی سەرەدانا بنگەهێ ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) لناڤ کەمپا خویا دەستنیشانکری بکە.

ل دەمێ تو ژڤانی دگەل نڤێسینگەها ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) بدەست خو ڤە دئینی، دێ هێیە رەوانەکرن بو دەزگەهێن ئێمناهیێ (ئاسایش) ، ژ بوو چاڤپێکەفتنا ئێمناهیێ (ئاسایشێ).

پێدڤیە ئەڤ بەلگەنامێن ل خارێ  دیارکری دگەل تە د ئامادەبن ل دەمێ تو دهێیە چاڤپێکەفتنا ئێمناهیێ (ئاسایشێ).  و ژبو ب دەست ڤەئینانا دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ):

  • باوەرنامەکا کارپێکری یا کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR.
  • بەلگەنامەکا ناسنامەیێن سوری ، وەکی پەرتوکا خێزانێ (دفتر العائلة) ناسناما بارێ نشتیمانی یا سوری و بەیان قەیدا خێزانی ، بو زاروکان: پێدڤیە بەلگەناما ژ دایکبونێ (شهادة الميلاد) یان پەرتوکا خێزانی (دفتر العائلة).
  • پەسەندەکا پشتگیریێ ژ دەڤ موختاری ل وێ دەڤەرا تو لێ ئاکنجی ، هەروەسا بهێتە پەسەند کرن ژ لایێ پارێزگارێ ئەوێ ناوچێ یان بنگەهێ ئاسایشێ ڤە.

رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) دێ تە رەوانەکەت بو تاقیگەهێن ساخلەمیێ یێن میری و ناڤەندی ل هەولێرێ ، ژ بو پشکنینا خوینێ یا کو بهایێ هەر کەسەکی دبیتە 31.500 دینارێت عیراقی ، پشتی ب دەستڤە ئینانا بەلگەنامێن پێتڤی ، پشکنینا خوینێ و پەسەنکرنا ئاسایشێ ، دێ دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) بو تە هێتە چێکرن ژ لایێ رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ ڤە بو ماوێ ئێک سال کو بهێتە نویکرن .

دەربازبون برێیا ڤیزێ: ئەگەر تو بریێا ڤیزێ و ب شێوەیەکێ یاسایی گەهشتبیە دناڤ هەرێما کوردستانا عیراقێ دا، پێدڤیە سەرەدانا رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ)  ل هەولێرێ بکەی ژ بو وەرگرتنا دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) د ماوێ 30 روژاندا ، ئەگەر نە تو دێ هێیە سزادان ب کوژمەیەکێ پارەی ل دیڤ بەروارا  ڤیزێ کو هاتیە تومارکرن لدەمێ تو گەهشتیە هەرێمێ.

دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) بو هەمی پەنابەرو پەناخوازان دهێتە چێکرن ، بو ژیێ 12 سالیێ و زێدەتر ، ناڤێت وان زاروکێن ژیێ وان ژ 12 سالیێ کێمتر دهێنە نڤێسین لسەر پاشیا دەستیریا دەیکێ ، یان بابێ هەکە دەیک نەیا ئامادە بیت، ئەگەر دەیک و باب هەردو نە د ئامادەبن دێ ناڤێ وان زاروکێن ژیێ وان ژ 12 سالیێ کێمتر ل پاشیا دەستیریا سەمیانێ وان هێنە نڤێسین.

پەنابەرێن وەلاتێن دی

دەربازبون برێیا ڤیزێ: ئەگەر تو برێیا ڤیزێ و ب شێوەیەکێ یاسایی گەهشتبیە دناڤ هەرێما کوردستانا عیراقێدا، پێدڤیە سەرەدانا رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ)  ل هەولێرێ بکەی ژ بو وەرگرتنا دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) د ماوێ 30 روژاندا ، ئەگەر نە تو دێ هێیە سزادان ب کوژمەیەکێ پارەی ل دیڤ بەروارا  ڤیزێ کو هاتیە تومارکرن لدەمێ تو گەهشتیە هەرێمێ.

دەربازبونا بێ ڤیزە: پەنابەرێن وەلاتێ ئیرانێ ئەڤێن پەسەندا پشتگیریێ هەین ژ لایێ پارتەکا سیاسی ڤە دشێن سەرەدانا رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) بکەن ژ بو ب دەستڤە ئینانا دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە).


ل پارێزگەها دهوکێ:

پەنابەرێن سوری:

هەر پەنابەرەکێ سوری هەلگرێ باوەرنامەکا کارپێکری یا پەناخوازیێ ژ کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR و بەلگەناما ناسنامەیێن سوری، وەکی ناسناما بارێ نشتیمانی ، پاسپورت ، پەرتوکا خێرانێ (دفتر العائلة) و بەیان قەیدا خێزانی و بەیان قەیدا تایبەت (إخراج قيد مدني)  دشێن دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) بدەستخوڤە بینن ژ نڤێسینگەها ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) ل پارێزگەها دهوکێ  کو د کەڤیتە (دهوک شندوخا:  جادا میتران) ،  کەمپا دومیز 1یان کەمپا گەویلان ، دگەل ئەو بەلگەنامێن ل سەری هاتینە دەست نیشانکرن . ئەو کەسێن درێیا سنوری یا پیشخابور را دەربازبوین بو هەرێما کوردستانا عیراقێ (ب دەستیریا 30 روژا) پێدڤیە دەستیریێ بدەستخوڤە بینن ژ دەستهەلاتێن لخالا سنوریا پیشخابور ژبو گوهرینا رەوشا خو یا یاسایی ژ رێڤینگ یان مێڤان بو پەناخواز و دیسا وەرگرتنا پەسەندێ (موافقة) ژ رێڤەبەریا کەمپێ .

نڤێسینگەها ئاکنجیبونێ (ئیقامە) دێ پێشکێشکاری رەوانە کەت بو:

  • (1) تاقیگەهەکا پزیشکی (مختبر) بو پشکنینا خوینێ ژ بو دەستنیشانکرنا هەر نەخوشیەکا ڤەگر بو هەمی زەلاما یێن ژیێ وان ژ 14 تا 60 سالی ، و بو ئافرەتا یێن ژیێ وان ژ 14 تا 50 سالی . پشکنین د بێ بەرامبەرەن بتنێ بو ئێک جار پشتی گەهشتنێ ، پێدڤی ب دووبارە پشکنینێ ناکەت ل دەمێ نویکرنا دەستیریێ.
  • (2) بنگەهێ ئێمناهیێ (ئاسایش) ل گەرەکا تو لێ ئاکنجی دێ داخازا دەستیریێ کەن و دگەل داخازا ناڤونیشانێن درست یێن کەسێ پێشکێشکار ، نڤێسارەکا پەسەندکری ژ لایێ موختاری ڤە دێ هێتە چێکرن ژبو پشتەڤانیا ناڤونیشانێن تە.

تێبینی: ئەگەر ئەنجامێ پشکنینا خوینێ پوسێتیف بو (ئانکو نەخوشیەکا ڤەگر هەبو)، تو دشێی داخازا دەستیریێ بکەی پشتی دابینکرنا راپورتەکا پزیشکی ژ نەخوشخانێ کو چارەسەریا تە هاتبیتە دەستنیشانکرن و لبن چاڤدیریا پزیشکیدای.

رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) ل دهوکێ بێ بەرامبەر دەستیریێ دابین دکەت، بەس هەکە ژ پارێزگەها هەولێر یان سلێمانیێ بهێیە ڤەگوهاستن ل وی دەمی دێ  10.000 دینارێن عیراقی ژ تە هێنە وەرگرتن.

باوەرنامە بو هەمی پەنابەر و پەناخوازان دهێتە چێکرن ، بو ژیێ 14 سالیێ و زێدەتر ، ناڤێ وان زاروکێن ژیێ وان ژ 14 سالیێ کێمتر دهێنە نڤێسین لسەر پاشیا دەستیریا دەیکێ ، یان بابێ هەکە دەیک نەیا ئامادە بیت، ئەگەر دەیک و باب هەردو نە د ئامادەبن دێ ناڤێت وان زاروکا ل پاشیا دەستیریا سەمیانی وان هێنە نڤێسین.

پروسە هەمی دبیت هەتا 2 – 3 حەفتیا ڤەکێشیت ژ بەروارا داخاز کرنێ.

دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) دێ بو تە هێتە چێکرن ژ لایێ رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ ڤە بو ماوێ ئێک سال کو بهێتە نویکرن ، پشتی ب دەستڤە ئینانا پشکنینا خوینێ و پەسەنکرنا ئاسایشێ .

پەنابەرێن وەلاتێن دی:

ئەگەر تو هاتبیە هەرێما کوردستانا عیراقێ دگەل ڤیزێ ب رێیا فروکخانا نیڤدەولەتی یا هەولێرێ یان ب رێیا خالا سنوریا ئیبراهیم خەلیل ژ بوو مەرەما ئاکنجیبونێ یان ئەگەرێت پەیوەندیدار بکاریڤە ، بەلێ پا تە بریار دا خو توماربکەی وەک پەناخواز:  پێدڤیە سەرەدانا رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) ل دهوکێ بکەی ژ بو وەرگرتنا دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) د ماوێ 30 روژاندا، ئەگەر نە تو دێ هێیە سزادان ب کوژمەیەکێ پارەی ل دیڤ بەروارا  ڤیزێ کو هاتیە تومارکرن لدەمێ تو گەهشتیە هەرێمێ.

دەمێ سەرەدانا رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ دکەی پێدڤیە ئەڤ بەلگەنامێن لخارێ دیارکری دگەل تە د ئامادەبن:

  • پاسپورتا تە: پێدڤیە بەروارا ب سەرڤەچونێ ژ 6 (شەش) مەها کێمتر نەبیت دگەل ڤیزا سەرەدانێ و مورکری بیت ل دەمێ دەربازبونێ بو هەرێما کوردستانا عیراقێ.
  • سپونسەری (كفالة)ژ لایێ کەسەکی ڤە کو ناسناما بارێ نیشتیمانی یا عیراقی و کارتا پێزانینا یا هەرێما کوردستانێ هەبیت یان ژ لایێ کومپانییەکا بیانی ڤە کو هاتبیتە تومارکرن ل هەرێما کوردستانا عیراقێ .
  • گرێبەستا کاری یا ئیمزا کری ژ لایێ خودانێ کاری یێ عیراقی یان کومپانیەکا عیراقی یان کومپانیەکا بیانیا عیراقێ کو هاتبیتە تومارکرن ل هەرێما کوردستانێ و ماوێ گرێبەستێ یێ دیارکری بیت تێدا .
  • دەستیریا ئێمناهیێ ژ لایێ ئاسایشا  گشتیڤە هاتبیتە دان ، پێدڤیە ماوێ بسەرڤەچونێ ژ 1 مانگ کێمتر نەبیت ژ روژا داخازکرنێ.
  • ئەنجامێن پشکنینا خوینێ یێن دهێنە ئامادەکرن ژ لایێ تاقیگەها گشتی(مختبر عام) ل باژێرێ تو لێ ئاکنجی ، کو نەبونا نەخوشیێن ڤەگر تێدا هاتبیتە دیارکرن .

پەنابەرێن تورکی یێن هاتینە تومارکرن بەری چەند سالا ژ لایێ کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR ڤە ، دبیت دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) هەبیت کو هاتبیتە ئامادەکرن ل رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) ل دهوکێ ، پێدڤیە ئەڤ بەلگەنامێن ل خارێ دیارکرین د گەل خو بینی:

  • باوەرناما تومارکرنێ دگەل کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR یا کارپێکری.
  • پەسەندا جهێ تو لێ ئاکنجی (تایید سكن ) ، کو دهێتە ئامادەکرن ژ لایێ موختارێ وێ دەڤەرا تو لێ ئاکنجی و پەسەندکرن ژ لایێ پارێزگاری ڤە.

ل پارێزگەها سلێمانیێ:

پەنابەرێن سوری:

دەربازبونا بێ ڤیزە: پەنابەرێن سوری یێن بێ ڤیزە گەهشتینە دناڤ هەرێما کوردستانا عیراقێ ، و هەلگرێن باوەرناما  کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR یا کارپێکری و بەلگەنامەیێن سوری (وەک ناسناما بارێ شارستانی ، پەرتوکا خێرانێ (دفتر العائلة))، دشێن دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) بدەستخوڤە بینن ژ رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) ل سلێمانیێ یا تایبەت ب پەنابەران ڤە دگەل بەلگەنامەیێن لسەری دەستنیشانکری .

رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) دێ پێشکێشکاری رەوانە کەت بو:

  • (1) تاقیگەهەکا پزیشکی (مختبر) بو پشکنینا خوینێ ژ بو دەستنیشانکرنا هەر نەخوشیەکا ڤەگر . پشکنین د بێ بەرامبەرەن بتنێ بو ئێک جار پشتی گەهشتنێ ، پێدڤی ب دووبارە پشکنینێ ناکەت ل دەمێ نویکرنا دەستیریێ.
  • (2) بنگەهێ ئێمناهیێ (ئاسایش) ل گەرەکا تو لێ ئاکنجی دێ داخوازا دەستیریێ کەن و دگەل داخوازا ناڤونیشانێن درست یێن کەسێ پێشکێشکار ، نڤێسارەکا پەسەندکری ژ لایێ موختاری ڤە دێ هێتە چێکرن ژبو پشتەڤانیا ناڤونیشانێن تە.

دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) دێ بو تە هێتە چێکرن ژ لایێ رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ ڤە بو ماوێ ئێک سال کو بهێتە نویکرن ، پشتی ب دەستڤە ئینانا پشکنینا خوینێ و پەسەنکرنا ئاسایشێ .

هەردو رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) و بنگەهێ ئێمناهیێ (ئاسایش) دکەڤنە نێزیک بنگهێ تومارکرنا کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR ل کەمپا عەربەت یا پەنابەران ، و ل بنگەهێ سلێمانیێ یێ تومارکرنا پەنابەران (هەر ژ مەها ئادارێ 2020).

دەربازبونا ب ڤیزە: : ئەگەر تو برێیا ڤیزێ و ب شێوەیەکێ یاسایی گەهشتبیە دناڤ هەرێما کوردستانا عیراقێدا، پێدڤیە سەرەدانا رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) ل سلێمانیێ بکەی ژ بو وەرگرتنا دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) .

ل پارێزگەها سلێمانیێ  : رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) رابویە ب کێم کرنا خەرجیا (پارەی) ل سەر کەسێن ب رێیا فروکخانا سلێمانیێ هاتینە د ناڤ هەرێمێ دا ب ڤێزەکا کارپێکری ، هەروەسا پێدڤی ناکەت ب هەبونا سپونسەری (کفیل ) یان سزادان لسەر بسەرڤەچونا دەمێ ڤیزی لدیڤ بەروارا هاتنا پەنابەرێن سوری یێن تومارکری ژ لایێ کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR ڤە نینە.

پەنابەرێن وەلاتێن دی :

ئەگەر تە بەلگەناما پەنابەریێ یا کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR هەبیت لسەر بنەما بریاردانا رەوشا پەنابەری یان رەوشا ئاشکەرا یا پەنابەری: پەنابەر دگەل (1) بەلگەناما تومارکرنێ  یا کومسیونا بلندا پەنابەران UNHCR ، (2) هەر بەلگەنامەیەک بیت (ناسناما بارێ نیشتیمانی ، وەک ناسناما بارێ شارستانی) ، (3) سپونسەری (کفیل) ، دشێت دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامێ) ب دەست خو ڤە بینی ل رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ ل سلێمانیێ یا تایبەت ب پەنابەرا ڤە .

رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) دێ پێشکێشکاری رەوانە کەت بو:

  • (1) تاقیگەهەکا پزیشکی (مختبر) بو پشکنینا خوینێ ژ بو دەستنیشانکرنا هەر نەخوشیەکا ڤەگر . پشکنین د بێ بەرامبەرەن بتنێ بو ئێک جار پشتی گەهشتنێ ، پێدڤی ب دووبارە پشکنینێ ناکەت ل دەمێ نویکرنا دەستیریێ.
  • (2) بنگەهێ ئێمناهیێ (ئاسایش) ل گەرەکا تو لێ ئاکنجی دێ داخازا دەستیریێ کەن و دگەل داخازا ناڤونیشانێن درست یێن کەسێ پێشکێشکار ، نڤێسارەکا پەسەندکری ژ لایێ موختاری ڤە دێ هێتە چێکرن ژبو پشتەڤانیا ناڤونیشانێن تە.

 دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) دێ بو تە هێتە چێکرن ژ لایێ رێڤەبەریا ئاکنجیبونێ ڤە بو ماوێ ئێک سال کو بهێتە نویکرن ، پشتی ب دەستڤە ئینانا پشکنینا خوینێ و پەسەنکرنا ئاسایشێ .

ئەگەر تو پەناخواز بی: پێدڤیە نڤێسارەکا سپونسەریێ ژ لایێ پارتەکا سیاسی یا  کوردی بینی ، دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) بتنێ دێ بو ماوێ 6 مەها هێتە دابینکرن .


ل پارێزگەهێن ناڤەراست و باشورێ عیراقێ

ئەو پەنابەر و پەناخوازێن کارتا هەمیشەیێ یا وەزارەتا ناڤخو هەی پێدڤی ناکەت دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) دەربێخن بشێوەکێ جودا .

پەنابەرو پەناخواز یێن کو دەستیریا ئاکنجیبونێ (ئیقامە) یا کارپێکری وەرگرتی ژ پارێزگەهێن ناڤەراست و باشورێ عیراقێ دشێن ب ئازادانە دەرکەڤن و هاتنوچونێ بکەن بتنێ دناڤ پارێزگەهێن ناڤەراست و باشورێ عیراقێ دا ، هەولدانا هاتنوچونێ بو پارێزگەهێن هەرێما کوردستانێ دبیت پەنابەری یان پەناخوازی تووشی دەستەسەرکرنێ و راگرتنێ و دەرێخستنێ ژ هەرێما کوردستانێ بکەن.